Xyanua dùng để làm gì trong công nghiệp? Chất độc xyanua nguy hiểm như thế nào? Cách nhận biết ngộ độc xyanua thông qua một số triệu chứng lâm sàng?

Nội dung chính

• Xyanua dùng để làm gì trong công nghiệp? Chất độc xyanua nguy hiểm như thế nào?
• Cách nhận biết ngộ độc xyanua thông qua một số triệu chứng lâm sàng?
• Giết người bằng chất độc xyanua có thể đối diện với những mức án nào?

Xyanua dùng để làm gì trong công nghiệp? Chất độc xyanua nguy hiểm như thế nào?

Theo phần Mở đầu Quy trình công nghệ tiêu huỷ hoặc tái sử dụng Xyanua do Bộ trưởng Bộ Khoa học, công nghệ và môi trường ban hành kèm theo Quyết định 1971/1999/QĐ-BKHCNMT thì:

Axit xyanhydric và các muối xyanua tan của nó là chất độc rất mạnh, chỉ cần lượng chừng 50 mg là có thể giết chết một người.

Tuy nhiên các muối kim loại của Axit xyanhydric lại có vai trò rất lớn trong nhiều ngành công nghiệp:

- Công nghiệp mạ vàng, bạc, đồng hoặc các kim loại khác.

- Công nghiệp khai thác vàng - lấy vàng bằng phương pháp xyanua hoá.

- Công nghiệp sản xuất các pigmen mầu dùng cho ngành công nghiệp sơn, bột vẽ, dệt nhuộm cần các muối xyanua làm nguyên liệu.

- Công nghiệp sản xuất thuốc trừ sâu: xyanit canxi để diệt rệp và côn trùng trong nhà ở.

Trong y dược, axit xyanhydric được dùng ở dạng muối như Hg(CN)2 hay ở thể kết hợp như nước anh đào với tỷ lệ 1% HCN.

Như vậy, có thể thấy Xyanua hay chất độc Xyanua là một chất loại cực độc và cực kỳ nguy hiểm nhưng nó lại được sử dụng phổ biến trong sản xuất.

Điển hình, có thể thấy trong công nghiệp Xyanua được dùng rất phổ biến và có vai trò lớn như dùng để khai thác vàng, lấy vàng bằng phương pháp xyanua hoá hay dùng làm nguyên liệu trong công nghiệp sản xuất các pigmen mầu dùng cho ngành công nghiệp sơn, bột vẽ, dệt nhuộm. Ngoài ra, xyanua còn được dùng phổ biến trong công nghiệp mạ vàng, bạc, đồng và các kim loại...

Với sự phổ biến của xyanua nhưng lại là chất cực kỳ nguy hiểm nếu không có những quy chế chặt chẽ và có tính khả thi trong các khâu nhập khẩu, lưu thông phân phối, bảo quản, sử dụng và kiểm soát ô nhiễm, xyanua có thể gây tác hại lớn cho môi trường và sức khoẻ con người.

Hàng năm, ở nước ta đã xảy ra rất nhiều vụ ngộ độc xyanua như: sử dụng xyanua đầu độc nhau, do làm việc ở nơi có nồng độ HCN, (CN)2 cao mà không có phương tiện bảo hộ hoặc do không thận trọng. Mặt khác, những vùng khai thác, đào đãi vàng bừa bãi trái phép, các cơ sở mạ thủ công là những nơi thải chất độc xyanua vào đất, nước gây ô nhiễm môi trường, huỷ diệt các loài sinh vật.

Xyanua dùng để làm gì trong công nghiệp? Chất độc xyanua nguy hiểm như thế nào? Cách nhận biết ngộ độc xyanua thông qua một số triệu chứng lâm sàng? (Hình từ Internet)

Cách nhận biết ngộ độc xyanua thông qua một số triệu chứng lâm sàng?

Theo tiểu mục 3.2. Mục 3 Phần I Quy trình công nghệ tiêu huỷ hoặc tái sử dụng Xyanua được ban hành kèm theo Quyết định 1971/1999/QĐ-BKHCNMT thì những triệu chứng lâm sàng xuất hiện ở người ngộ độc xyanua gồm:

- Ngộ độc cấp: Xảy ra khi hít phải hay uống phải liều cao HCN.

Ngộ độc xảy ra rất nhanh chóng, các trung tâm hành tuỷ bị tê liệt, người bị nạn bất tỉnh, co giật và các cơ bị cứng. Sự hô hấp bị ngắt quãng và dừng lại, tim đập rất nhanh và không đều, nạn nhân chết sau 1 - 2 phút.

- Ngộ độc bán cấp: Các hiện tượng thường gặp là chóng mặt, buồn nôn, đau đầu, các niêm mạc hô hấp bị kích thích.

Nạn nhân sợ hãi, lo lắng nhưng vẫn còn sáng suốt, sau đó xuất hiện rối loạn thần kinh, co giật, dãn đồng tử, cứng hàm, hiện tượng ngạt bắt đầu, nạn nhân chết sau 20 phút. Nếu cấp cứu kịp thời, nạn nhân không chết nhưng tổn thương tim, tê liệt bộ phận.

- Ngộ độc thường diễn: Xảy ra đối với những người làm việc thường xuyên ở nơi có khí HCN bốc lên.

Các hiện tượng rõ rệt là đau đầu, chóng mặt, nôn và mệt nhọc.

Giết người bằng chất độc xyanua có thể đối diện với những mức án nào?

Căn cứ theo quy định tại Điều 123 Bộ luật Hình sự 2015 thì người nào sử dụng chất độc xyanua để thực hiện hành vi giết người có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự tội giết người với hình phạt tù từ 12 năm đến 20 năm, tù chung thân hoặc tử hình trong các trường hợp sau:

- Giết 02 người trở lên;

- Giết người dưới 16 tuổi;

- Giết phụ nữ mà biết là có thai;

- Giết người đang thi hành công vụ hoặc vì lý do công vụ của nạn nhân;

- Giết ông, bà, cha, mẹ, người nuôi dưỡng, thầy giáo, cô giáo của mình;

- Giết người mà liền trước đó hoặc ngay sau đó lại thực hiện một tội phạm rất nghiêm trọng hoặc tội phạm đặc biệt nghiêm trọng;

- Để thực hiện hoặc che giấu tội phạm khác;

- Để lấy bộ phận cơ thể của nạn nhân;

- Thực hiện tội phạm một cách man rợ;

- Bằng cách lợi dụng nghề nghiệp;

- Bằng phương pháp có khả năng làm chết nhiều người;

- Thuê giết người hoặc giết người thuê;

- Có tính chất côn đồ;

- Có tổ chức;

- Tái phạm nguy hiểm;

- Vì động cơ đê hèn.

Người nào sử dụng chất độc xyanua để giết người mà không thuộc các trường hợp nêu trên bị phạt tù từ 07 năm đến 15 năm.

Ngoài ra, người sử dụng chất độc xyanua để chuẩn bị phạm tội giết người thì vẫn có thể bị phạt tù từ 01 năm đến 05 năm.

Như vậy, Tòa án xét xử sẽ quyết định hình phạt cụ thể đối với tội phạm giết người bằng chất độc xyanua dựa vào các tình tiết, mức độ phạm tội thông qua quá trình điều tra.

Người bị kết án tội giết người bằng xyanua đối diện với hình phạt tù thấp nhất là 07 năm và cao nhất lên đến tử hình.