Việc phân loại thư viện hiện nay thực hiện như thế nào? Tại thư viện cung cấp các dịch vụ và sản phẩm thông tin gì?

Nội dung chính

• Việc phân loại thư viện hiện nay thực hiện như thế nào?
• Tại thư viện cung cấp các dịch vụ và sản phẩm thông tin gì?
• Để xây dựng tài nguyên thông tin thư viện thì cần làm những gì?

Việc phân loại thư viện hiện nay thực hiện như thế nào?

Căn cứ khoản 1 Điều 3 Luật Thư viện 2019 quy định:

Giải thích từ ngữ

Trong Luật này, các từ ngữ dưới đây được hiểu như sau:

1. Thư viện là thiết chế văn hóa, thông tin, giáo dục, khoa học thực hiện việc xây dựng, xử lý, lưu giữ, bảo quản, cung cấp tài nguyên thông tin phục vụ nhu cầu của người sử dụng.

...

Như vậy, thư viện là một hệ thống lưu giữ, bảo quản, kết nối và phát triển tài nguyên thông tin phù hợp với người sử dụng thư viện, có vai trò phát triển văn hóa đọc và góp phần tạo môi trường học tập suốt đời cho Nhân dân, xây dựng xã hội học tập, nâng cao dân trí, xây dựng con người Việt Nam toàn diện.

Theo đó, trong quá trình khai thác thư viện Nhà nước cũng phân loại thư viện thành các loại sau để dễ quản lý hơn, cụ thể tại Điều 9 Luật Thư viện 2019 có nêu:

Các loại thư viện

1. Thư viện bao gồm các loại sau đây:

a) Thư viện Quốc gia Việt Nam;

b) Thư viện công cộng;

c) Thư viện chuyên ngành;

d) Thư viện lực lượng vũ trang nhân dân;

đ) Thư viện cơ sở giáo dục đại học (sau đây gọi là thư viện đại học);

e) Thư viện cơ sở giáo dục mầm non, cơ sở giáo dục phổ thông, cơ sở giáo dục nghề nghiệp và cơ sở giáo dục khác;

g) Thư viện cộng đồng và thư viện tư nhân có phục vụ cộng đồng;

h) Thư viện của tổ chức, cá nhân nước ngoài có phục vụ người Việt Nam.

2. Thư viện được tổ chức theo các mô hình sau đây:

a) Thư viện công lập do Nhà nước đầu tư, bảo đảm điều kiện hoạt động và đại diện chủ sở hữu được tổ chức theo mô hình đơn vị sự nghiệp công lập hoặc phù hợp với mô hình của cơ quan, tổ chức chủ quản;

b) Thư viện ngoài công lập do tổ chức, cá nhân Việt Nam hoặc tổ chức, cá nhân nước ngoài, cộng đồng dân cư đầu tư, bảo đảm điều kiện hoạt động và được tổ chức theo mô hình doanh nghiệp, tổ chức sự nghiệp ngoài công lập hoặc mô hình khác.

Theo đó việc phân loại thư viện được thực hiện theo quy định trên và được tổ chức với hai loại mô hình là thư viện công lập và thư viện ngoài công lập.

Phân loại thư viện hiện nay như thế nào? (Hình từ Internet)

Tại thư viện cung cấp các dịch vụ và sản phẩm thông tin gì?

Theo quy định tại Điều 28 Luật Thư viện 2019 thì:

- Sản phẩm thông tin của thư viện gồm có:

+ Hệ thống tra cứu thông tin, cơ sở dữ liệu thư mục, dữ kiện và toàn văn;

+ Thư mục, thông tin chuyên đề;

+ Cổng thông tin điện tử, trang thông tin điện tử;

+ Sản phẩm thông tin thư viện khác được hình thành trong quá trình xử lý tài nguyên thông tin của thư viện.

- Dịch vụ của thư viện bao gồm:

+ Cung cấp tài nguyên thông tin tại thư viện, ngoài thư viện gồm dịch vụ thư viện lưu động, luân chuyển tài nguyên thông tin hoặc trên không gian mạng;

+ Cung cấp thông tin thư mục, chỉ dẫn thông tin;

+ Tư vấn, bồi dưỡng cho tổ chức, cá nhân về chuyên môn, nghiệp vụ thư viện và hỗ trợ học tập, nghiên cứu;

+ Tổ chức hội nghị, hội thảo, triển lãm, truyền thông, phổ biến tài nguyên thông tin;

+ Hỗ trợ các tiện ích khai thác thư viện số;

+ Hình thức dịch vụ thư viện khác.

Để xây dựng tài nguyên thông tin thư viện thì cần làm những gì?

Để xây dựng tài nguyên thông tin thư viện thì các việc cần làm là phát triển và thanh lọc tài nguyên thông tin, cụ thể tại Điều 25 Luật Thư viện 2019 có nêu như sau:

Xây dựng tài nguyên thông tin

1. Xây dựng tài nguyên thông tin gồm phát triển và thanh lọc tài nguyên thông tin.

2. Phát triển tài nguyên thông tin được quy định như sau:

a) Xác định phương thức và nguồn bổ sung tài nguyên thông tin phù hợp với chức năng, nhiệm vụ, đối tượng phục vụ của thư viện; tiếp nhận xuất bản phẩm, ấn phẩm báo chí theo quy định của pháp luật về xuất bản, báo chí và theo chức năng, nhiệm vụ của thư viện được quy định tại Luật này;

b) Bổ sung, mua tài nguyên thông tin và quyền truy cập cơ sở dữ liệu, tài nguyên thông tin số;

c) Thu thập tài nguyên thông tin mở, tài nguyên thông tin thuộc về công chúng, tài nguyên thông tin trực tuyến có giá trị khác;

d) Liên thông trao đổi tài nguyên thông tin giữa các thư viện trong nước và nước ngoài; hợp tác trong việc bổ sung, chia sẻ, dùng chung cơ sở dữ liệu hoặc quyền truy cập tài nguyên thông tin số;

đ) Chuyển dạng, số hóa tài nguyên thông tin phục vụ lưu giữ và nghiên cứu theo quy định của pháp luật về sở hữu trí tuệ và quy định khác của pháp luật có liên quan;

e) Tiếp nhận tài nguyên thông tin do tổ chức, cá nhân trong nước và nước ngoài chuyển giao, tài trợ, viện trợ, tặng cho, đóng góp.

3. Thanh lọc tài nguyên thông tin được thực hiện theo quy định của Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch.