Vật chứng là vàng trong vụ án hình sự sau khi được thu giữ sẽ được bảo quản như thế nào bởi cơ quan công an?

Nội dung chính

• Vàng có được xem là vật chứng trong vụ án hình sự hay không?
• Vật chứng sau khi thu thập sẽ được cất giữ ở đâu?
• Cơ quan có thẩm quyền tổ chức kho vật chứng như thế nào?

Vàng có được xem là vật chứng trong vụ án hình sự hay không?

Vàng có được xem là vật chứng trong vụ án hình sự hay không?

Vật chứng theo quy định tại Điều 89 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015 được hiểu như sau:

"Điều 89. Vật chứng

Vật chứng là vật được dùng làm công cụ, phương tiện phạm tội, vật mang dấu vết tội phạm, vật là đối tượng của tội phạm, tiền hoặc vật khác có giá trị chứng minh tội phạm và người phạm tội hoặc có ý nghĩa trong việc giải quyết vụ án."

Căn cứ vào quy định trên, có thể thấy: bất kì vật nào được dùng làm công cụ, phương tiện phạm tội, có mang dấu vết tội phạm hoặc là đối tượng của tội phạm, có giá trị chứng minh tội phạm và người phạm tội; hoặc có ý nghĩa trong giải quyết vụ án sẽ được xem là vật chứng. Như vậy, nếu cơ quan công an xác minh số vàng thu được có những công dụng trên thì số vàng đó sẽ được xem là vật chứng trong vụ án hình sự nói trên.

Vật chứng sau khi thu thập sẽ được cất giữ ở đâu?

Tại Điều 2, Điều 3 Quy chế quản lý kho vật chứng ban hành kèm theo Nghị định 18/2002/NĐ-CP có quy định như sau:

- Kho vật chứng là nơi tập trung lưu giữ, bảo quản vật chứng, đồ vật, tài liệu khác của các vụ án đã thu thập được trong quá trình tiến hành tố tụng đối với các vụ án đó, được xây dựng và quản lý theo các quy định của pháp luật và của Quy chế này.

- Kho vật chứng phải bảo đảm an toàn, khô ráo, thoáng khí, trang bị các phương tiện cần thiết thích hợp; được quản lý nghiêm ngặt, sắp xếp hợp lý, tránh nhầm lẫn, mất mát, hư hỏng, gây ô nhiễm môi trường hoặc gây nguy hại cho tài sản nhà nước, tổ chức, cá nhân và tính mạng, sức khoẻ của con người; thuận lợi cho việc nhập, xuất, bảo quản vật chứng, đồ vật, tài liệu khác tại kho, phục vụ có hiệu quả công tác điều tra, truy tố, xét xử, thi hành án.

- Kho vật chứng là nơi tiếp nhận, quản lý, bảo quản vật chứng, đồ vật, tài liệu khác thu thập được của các vụ án để phục vụ công tác điều tra, truy tố hoặc công tác xét xử, thi hành án do cơ quan tiến hành tố tụng cùng cấp hoặc cấp trên hoặc cơ quan khác được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra chuyển giao.

- Việc quản lý kho vật chứng phải tuân thủ các quy định của pháp luật có liên quan; nghiêm cấm mọi hành vi xâm phạm hoặc làm mất, hư hỏng, làm giảm hoặc mất giá trị, giá trị sử dụng, giá trị chứng minh của vật chứng, đồ vật, tài liệu khác của vụ án đã thu thập được.

Theo đó, có thể thấy số vàng là vật chứng sau khi thu thập được của vụ án để phục vụ công tác điều tra sẽ được tiếp nhận, quản lý, bảo quản theo quy định về bảo quản vật chứng tại kho vật chứng. Đồng thời, kho vật chứng còn cần đáp ứng một số yêu cầu được pháp luật quy định cụ thể để đảm bảo nguyên vẹn cho các vật chứng thu thập được; việc quản lý kho vật chứng cũng cần tuân thủ các quy định của pháp luật liên quan để đảm bảo giữ nguyên giá trị của vật chứng.

Cơ quan có thẩm quyền tổ chức kho vật chứng như thế nào?

Tại Điều 1 Thông tư 06/2003/TT-BCA(V19) có quy định về tổ chức kho vật chứng như sau:

- Để phục vụ cho công tác điều tra, truy tố các vụ án hình sự do các cơ quan điều tra và cơ quan khác được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra thuộc lực lượng an ninh nhân dân, cảnh sát nhân dân và do Viện Kiểm sát nhân dân thụ lý giải quyết, mỗi công an huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh (sau đây viết gọn là công an cấp huyện) tổ chức một kho vật chứng, do đội cảnh sát bảo vệ và hỗ trợ tư pháp quản lý; mỗi công an tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương (sau đây viết gọn là công an cấp tỉnh) tổ chức một kho vật chứng, do Phòng cảnh sát bảo vệ và hỗ trợ tư pháp quản lý; ở Bộ Công an tổ chức một kho vật chứng, do Cục Cảnh sát bảo vệ và hỗ trợ tư pháp quản lý.

- Giám đốc công an cấp tỉnh căn cứ vào biên chế cán bộ, chiến sĩ đã được Bộ ấn định cho địa phương, tình hình số lượng vật chứng, đồ vật và tài liệu khác thường xuyên phải lưu giữ trong kho vật chứng để quyết định số lượng cán bộ, chiến sĩ làm công tác quản lý kho vật chứng ở địa phương mình, theo hướng mỗi kho vật chứng có ít nhất từ hai cán bộ, chiến sĩ trở lên (trong đó một người là thủ kho vật chứng). Thủ kho vật chứng ở Công an cấp tỉnh do Giám đốc công an cấp tỉnh quyết định trong số cán bộ của Phòng cảnh sát bảo vệ và hỗ trợ tư pháp; thủ kho vật chứng ở công an cấp huyện do Trưởng công an cấp huyện quyết định trong số cán bộ của đội cảnh sát bảo vệ và hỗ trợ tư pháp.

- Cục trưởng Cục cảnh sát bảo vệ và hỗ trợ tư pháp căn cứ vào biên chế cán bộ, chiến sĩ của đơn vị mình, tình hình số lượng vật chứng, đồ vật và tài liệu khác thường xuyên phải lưu giữ trong kho vật chứng để quyết định cán bộ, chiến sĩ cụ thể của Cục mình làm công tác quản lý kho vật chứng, theo hướng có ít nhất từ hai cán bộ, chiến sĩ trở lên (trong đó một người là thủ kho vật chứng).

- Kho vật chứng phải được bố trí lực lượng để bảo vệ 24/24 giờ trong ngày.

- Những kho vật chứng đã được xây dựng phù hợp với tiêu chuẩn kỹ thuật quy định tại Quy chế quản lý kho vật chứng và phù hợp yêu cầu thực tế thì giữ nguyên trạng và tiếp tục sử dụng làm kho vật chứng, song vẫn phải làm thủ tục quyết định thành lập kho vật chứng. Những kho vật chứng đã được xây dựng nhưng không đáp ứng tiêu chuẩn kỹ thuật, không phù hợp yêu cầu thực tế hoặc những nơi chưa có kho vật chứng, thì phải lập hồ sơ đề nghị thành lập, xây dựng mới hoặc sửa chữa, cải tạo kho vật chứng và báo cáo Bộ trưởng Bộ Công an quyết định.

Như vậy, có thể thấy vật chứng trong vụ án hình sự là một yếu tố quan trọng trong công tác điều tra, truy tố, xét xử, thi hành án đối với một vụ án hình sự. Do đó, pháp luật hiện hành đã có những quy định cụ thể để xác định đâu là vật chứng và nơi bảo quản, lưu giữ vật chứng cũng như quy trình tổ chức kho vật chứng theo đúng quy định.