Nhà đầu tư có quyền thu tiền trả trước đối với nhà ở hình thành trong tương lai để huy động vốn bằng hình thức đặt cọc hay không?

Nội dung chính

• Nhà đầu tư có thể sử dụng các nguồn vốn nào để thực hiện dự án nhà ở hình thành trong tương lai bằng các hình thức nào?
• Nhà đầu tư thực hiện huy động vốn cho việc phát triển nhà ở dựa trên những nguyên tắc nào?
• Nhà đầu tư có quyền thu tiền trả trước đối với nhà ở hình thành trong tương lai để huy động vốn bằng hình thức đặt cọc hay không?

Nhà đầu tư có thể sử dụng các nguồn vốn nào để thực hiện dự án nhà ở hình thành trong tương lai bằng các hình thức nào?

>> Mới nhất Tải Luật Nhà ở 2023 và các văn bản hướng dẫn thi hành

Căn cứ Điều 69 Luật Nhà ở 2014 quy định về vốn phục vụ cho phát triển nhà ở thương mại như sau:

"Điều 69. Vốn phục vụ cho phát triển nhà ở thương mại

1. Vốn thuộc sở hữu của chủ đầu tư.

2. Vốn huy động thông qua hình thức góp vốn, hợp tác đầu tư, hợp tác kinh doanh, liên doanh, liên kết của các tổ chức, hộ gia đình, cá nhân.

3. Tiền mua, tiền thuê mua, tiền thuê, nhà ở trả trước theo hợp đồng mua bán, cho thuê, cho thuê mua nhà ở hình thành trong tương lai.

4. Vốn vay từ tổ chức tín dụng, tổ chức tài chính đang hoạt động tại Việt Nam."

Theo đó, nhà đầu tư có thể sử dụng vốn của bản thân hoặc thông qua việc huy động vốn thông qua hình thức góp vốn, hợp tác đầu tư, hợp tác kinh doanh, liên doanh, liên kết của các tổ chức, hộ gia đình, cá nhân; tiền mua, tiền thuê mua, tiền thuê, nhà ở trả trước theo hợp đồng mua bán, cho thuê, cho thuê mua nhà ở hình thành trong tương lai hoặc vốn vay từ tổ chức tín dụng, tổ chức tài chính đang hoạt động tại Việt Nam.

Nhà đầu tư thực hiện huy động vốn cho việc phát triển nhà ở dựa trên những nguyên tắc nào?

Căn cứ Điều 68 Luật Nhà ở 2014 quy định về nguyên tắc huy động vốn như sau:

"Điều 68. Nguyên tắc huy động vốn cho phát triển nhà ở

1. Hình thức huy động vốn phải phù hợp đối với từng loại nhà ở theo quy định của Luật này. Các trường hợp huy động vốn không đúng hình thức và không đáp ứng đủ các điều kiện đối với từng loại nhà ở theo quy định của pháp luật về nhà ở thì không có giá trị pháp lý.

2. Tổ chức, cá nhân huy động vốn phải có đủ điều kiện để huy động vốn theo quy định của pháp luật về nhà ở.

3. Bảo đảm công khai, minh bạch; bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân có vốn cho phát triển nhà ở.

4. Tổ chức, cá nhân phải sử dụng vốn đã huy động vào đúng mục đích phát triển nhà ở đó, không được sử dụng vốn đã huy động cho dự án khác hoặc mục đích khác.

5. Vốn phục vụ cho phát triển nhà ở và thực hiện chính sách nhà ở xã hội phải được quản lý theo quy định của Luật này, pháp luật có liên quan và theo thỏa thuận của các bên.

6. Chính phủ quy định chi tiết việc huy động vốn, nội dung, điều kiện, hình thức huy động vốn cho phát triển đối với từng loại nhà ở."

Như vậy, việc huy động vốn phải phù hợp với từng loại nhà ở theo quy định; phải có đủ điều kiện để huy động vốn theo quy định của pháp luật về nhà ở; sử dụng vốn đã huy động vào đúng mục đích phát triển nhà ở đó, không được sử dụng vốn đã huy động cho dự án khác hoặc mục đích khác và thực hiện quản lý vốn theo quy định của Luật này, pháp luật có liên quan và theo thỏa thuận của các bên.

Nhà đầu tư có quyền thu tiền trả trước đối với nhà ở hình thành trong tương lai để huy động vốn bằng hình thức đặt cọc hay không?

Nhà đầu tư thu tiền trả trước

Căn cứ Điều 19 Nghị định 99/2015/NĐ-CP quy định về ký hợp đồng huy động vốn cho phát triển nhà ở thương mại như sau:

"Điều 19. Ký hợp đồng huy động vốn cho phát triển nhà ở thương mại như sau:

2. Việc ký hợp đồng huy động vốn cho phát triển nhà ở thương mại phải tuân thủ các quy định sau đây:

a) Trường hợp ký hợp đồng huy động vốn theo quy định tại Khoản 2 Điều 69 của Luật Nhà ở thì phải đáp ứng các hình thức, điều kiện theo quy định của Luật Nhà ở và quy định tại Khoản 3 Điều này.

Bên tham gia góp vốn, hợp tác đầu tư, hợp tác kinh doanh, liên doanh, liên kết quy định tại điểm này chỉ được phân chia lợi nhuận (bằng tiền hoặc cổ phiếu) trên cơ sở tỷ lệ vốn góp theo thỏa thuận trong hợp đồng; chủ đầu tư không được áp dụng hình thức huy động vốn quy định tại điểm này hoặc các hình thức huy động vốn khác để phân chia sản phẩm nhà ở hoặc để ưu tiên đăng ký, đặt cọc, hưởng quyền mua nhà ở hoặc để phân chia quyền sử dụng đất trong dự án cho bên được huy động vốn, trừ trường hợp góp vốn thành lập pháp nhân mới để được Nhà nước giao làm chủ đầu tư dự án xây dựng nhà ở;

b) Trường hợp ký hợp đồng mua bán, thuê, thuê mua nhà ở hình thành trong tương lai mà thu tiền trả trước của người mua, thuê, thuê mua nhà ở theo quy định tại Khoản 3 Điều 69 của Luật Nhà ở thì phải tuân thủ các điều kiện và hình thức mua, thuê, thuê mua nhà ở hình thành trong tương lai theo quy định của pháp luật về kinh doanh bất động sản.

...

c) Trường hợp vay vốn của tổ chức tín dụng, tổ chức tài chính hoặc phát hành trái phiếu để huy động số vốn còn thiếu phục vụ cho việc xây dựng nhà ở thì phải đáp ứng các điều kiện theo thỏa thuận trong hợp đồng vay vốn hoặc theo quy định về phát hành trái phiếu.

..."

Pháp luật về nhà ở và kinh doanh bất động sản không có quy định về thu tiền trả trước của người mua, thuê, thuê mua nhà ở hình thành trong tương lai bằng các hình thức thỏa thuận đặt cọc nên nhà đầu tư không được phép.

Luồng quan điểm khác lại cho rằng giao dịch nhận đặt cọc nếu được thực hiện đúng quy định của Bộ luật Dân sự thì không hề trái luật. chủ đầu tư có quyền thỏa thuận với khách hàng thực hiện giao dịch đặt cọc để đảm bảo cho nghĩa vụ ký Hợp đồng mua bán nhà ở khi dự án đủ điều kiện theo quy định của Điều 328 Bộ luật Dân sự 2015.