Tai nạn lao động là gì? Người lao động bị tai nạn giao thông trên đường đi làm thì có được hưởng chế độ tai nạn lao động không?

Nội dung chính

• Tai nạn lao động là gì?
• Tai nạn giao thông trên đường đi làm có được xem là tai nạn lao động?
• Người lao động được hưởng chế độ tai nạn lao động như thế nào?
• Trường hợp người lao động không được hưởng chế độ tai nạn lao động

Tai nạn lao động là gì?

Theo quy định tại khoản 8 Điều 3 Luật An toàn, vệ sinh lao động 2015 thì tai nạn lao động được định nghĩa là tai nạn gây tổn thương cho bất kỳ bộ phận, chức năng nào của cơ thể hoặc gây tử vong cho người lao động, xảy ra trong quá trình lao động, gắn liền với việc thực hiện công việc, nhiệm vụ lao động.

Tai nạn giao thông trên đường đi làm có được xem là tai nạn lao động?

Theo quy định tại Điều 45 Luật An toàn, vệ sinh lao động 2015, thì để được hưởng điều kiện liên quan đến chế độ tai nạn lao động thì cần đảm bảo những điều kiện sau:

“Điều 45. Điều kiện hưởng chế độ tai nạn lao động

Người lao động tham gia bảo hiểm tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp được hưởng chế độ tai nạn lao động khi có đủ các điều kiện sau đây:

1. Bị tai nạn thuộc một trong các trường hợp sau đây:

a) Tại nơi làm việc và trong giờ làm việc, kể cả khi đang thực hiện các nhu cầu sinh hoạt cần thiết tại nơi làm việc hoặc trong giờ làm việc mà Bộ luật lao động và nội quy của cơ sở sản xuất, kinh doanh cho phép, bao gồm nghỉ giải lao, ăn giữa ca, ăn bồi dưỡng hiện vật, làm vệ sinh kinh nguyệt, tắm rửa, cho con bú, đi vệ sinh;

b) Ngoài nơi làm việc hoặc ngoài giờ làm việc khi thực hiện công việc theo yêu cầu của người sử dụng lao động hoặc người được người sử dụng lao động ủy quyền bằng văn bản trực tiếp quản lý lao động;

c) Trên tuyến đường đi từ nơi ở đến nơi làm việc hoặc từ nơi làm việc về nơi ở trong khoảng thời gian và tuyến đường hợp lý;

2. Suy giảm khả năng lao động từ 5% trở lên do bị tai nạn quy định tại khoản 1 Điều này;

3. Người lao động không được hưởng chế độ do Quỹ bảo hiểm tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp chi trả nếu thuộc một trong các nguyên nhân quy định tại khoản 1 Điều 40 của Luật này.”

Theo quy định trên, có thể thấy việc người lao động bị tai nạn trên tuyến đường đi từ nơi làm việc về nơi ở trong khoảng thời gian và tuyến đường hợp lý được xem là tai nạn lao động.

Chế độ bảo hiểm tai nạn lao động khi xảy ra tai nạn giao thông trên đường về nhà

Người lao động được hưởng chế độ tai nạn lao động như thế nào?

Theo quy định tại khoản 2 Điều 39 Luật An toàn, vệ sinh lao động 2015 về trách nhiệm của người sử dụng lao động về bồi thường, trợ cấp trong những trường hợp đặc thù khi người lao động bị tai nạn lao động, như sau:

“Điều 39. Trách nhiệm của người sử dụng lao động về bồi thường, trợ cấp trong những trường hợp đặc thù khi người lao động bị tai nạn lao động

[...]

2. Trường hợp người lao động bị tai nạn khi đi từ nơi ở đến nơi làm việc hoặc từ nơi làm việc về nơi ở theo tuyến đường và thời gian hợp lý, nếu do lỗi của người khác gây ra hoặc không xác định được người gây ra tai nạn thì người sử dụng lao động trợ cấp cho người lao động theo quy định tại khoản 5 Điều 38 của Luật này.

[...]”

Theo đó, mức trợ cấp cho người lao động bị tai nạn khi đi từ nhà đến nơi làm việc phải căn cứ theo quy định tại khoản 4, khoản 5 Điều 38 Luật An toàn, vệ sinh lao động 2015, như sau:

“Điều 38. Trách nhiệm của người sử dụng lao động đối với người lao động bị tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp

[...]

4. Bồi thường cho người lao động bị tai nạn lao động mà không hoàn toàn do lỗi của chính người này gây ra và cho người lao động bị bệnh nghề nghiệp với mức như sau (khoản này được hướng dẫn bởi Điều 3 Thông tư 28/2021/TT-BLĐTBXH)

a) Ít nhất bằng 1,5 tháng tiền lương nếu bị suy giảm từ 5% đến 10% khả năng lao động; sau đó cứ tăng 1% được cộng thêm 0,4 tháng tiền lương nếu bị suy giảm khả năng lao động từ 11% đến 80%;

b) Ít nhất 30 tháng tiền lương cho người lao động bị suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên hoặc cho thân nhân người lao động bị chết do tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp;

5. Trợ cấp cho người lao động bị tai nạn lao động mà do lỗi của chính họ gây ra một khoản tiền ít nhất bằng 40% mức quy định tại khoản 4 Điều này với mức suy giảm khả năng lao động tương ứng (khoản này được hướng dẫn bởi Điều 4 Thông tư 28/2021/TT-BLĐTBXH)

[...]

Trường hợp người lao động không được hưởng chế độ tai nạn lao động

Theo Công văn 4364/LĐTBXH-ATKĐ 2019 về trách nhiệm của công ty đối với người lao động bị tai nạn giao thông trên tuyến đường đi làm về mỗi ngày, cụ thể:

“Căn cứ vào biên bản điều tra tai nạn lao động nêu trên, trường hợp xác định người lao động bị tai nạn khi đi từ nơi ở đến nơi làm việc hoặc từ nơi làm việc về nơi ở theo tuyến đường và thời gian hợp lý, nếu do lỗi của người khác gây ra hoặc không xác định được người gây ra tai nạn thì người sử dụng lao động trợ cấp cho người lao động theo quy định tại khoản 2 Điều 39 Luật An toàn vệ sinh lao động. Trường hợp xác định nguyên nhân hoàn toàn do lỗi của chính người lao động bị nạn và không có nguyên nhân nào khác thì pháp luật lao động hiện hành không quy định người sử dụng lao động có trách nhiệm trợ cấp cho người lao động.”

Theo đó, trong trường hợp tai nạn xảy ra trên đường đi làm về mà nguyên nhân dẫn đến tai nạn này hoàn toàn do lỗi của chính người lao động bị nạn và không có nguyên nhân nào khác thì người sử dụng lao động không có trách nhiệm trợ cấp cho người lao động.