Nếu có đủ điều kiện áp dụng thủ tục rút gọn trong vụ án hình sự mà Cơ quan điều tra không ra quyết định áp dụng thì Viện kiểm sát có trách nhiệm gì?

Nội dung chính

• Người phạm tội trong vụ án hình sự có nơi cư trú, lý lịch rõ ràng thì có thể áp dụng thủ tục rút gọn không?
• Quyết định áp dụng thủ tục rút gọn trong vụ án hình sự được giao cho những ai?
• Nếu có đủ điều kiện áp dụng thủ tục rút gọn trong vụ án hình sự mà Cơ quan điều tra không ra quyết định áp dụng thì Viện kiểm sát có trách nhiệm gì?

Người phạm tội trong vụ án hình sự có nơi cư trú, lý lịch rõ ràng thì có thể áp dụng thủ tục rút gọn không?

Căn cứ Điều 456 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015 quy định như sau:

Điều kiện áp dụng thủ tục rút gọn

1. Thủ tục rút gọn được áp dụng trong giai đoạn điều tra, truy tố, xét xử sơ thẩm khi có đủ các điều kiện:

a) Người thực hiện hành vi phạm tội bị bắt quả tang hoặc người đó tự thú;

b) Sự việc phạm tội đơn giản, chứng cứ rõ ràng;

c) Tội phạm đã thực hiện là tội phạm ít nghiêm trọng;

d) Người phạm tội có nơi cư trú, lý lịch rõ ràng.

2. Thủ tục rút gọn được áp dụng trong xét xử phúc thẩm khi có một trong các điều kiện:

a) Vụ án đã được áp dụng thủ tục rút gọn trong xét xử sơ thẩm và chỉ có kháng cáo, kháng nghị giảm nhẹ hình phạt hoặc cho bị cáo được hưởng án treo;

b) Vụ án chưa được áp dụng thủ tục rút gọn trong xét xử sơ thẩm nhưng có đủ các điều kiện quy định tại khoản 1 Điều này và chỉ có kháng cáo, kháng nghị giảm nhẹ hình phạt hoặc cho bị cáo được hưởng án treo.

Theo quy định này, người phạm tội trong vụ án hình sự có nơi cư trú, lý lịch rõ ràng thì có thể áp dụng thủ tục rút gọn khi đáp ứng đầy đủ các điều kiện sau:

(1) Người thực hiện hành vi phạm tội bị bắt quả tang hoặc người đó tự thú;

(2) Sự việc phạm tội đơn giản, chứng cứ rõ ràng;

(3) Tội phạm đã thực hiện là tội phạm ít nghiêm trọng;

Quyết định áp dụng thủ tục rút gọn trong vụ án hình sự được giao cho những ai?

Căn cứ Điều 457 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015 quy định như sau:

Quyết định áp dụng thủ tục rút gọn

1. Trong thời hạn 24 giờ kể từ khi vụ án có đủ điều kiện quy định tại Điều 456 của Bộ luật này, Cơ quan điều tra, Viện kiểm sát, Tòa án phải ra quyết định áp dụng thủ tục rút gọn.

Thủ tục rút gọn được áp dụng kể từ khi ra quyết định cho đến khi kết thúc việc xét xử phúc thẩm, trừ trường hợp bị hủy bỏ theo quy định tại Điều 458 của Bộ luật này.

2. Quyết định áp dụng thủ tục rút gọn được giao cho bị can, bị cáo hoặc người đại diện của họ, gửi cho người bào chữa trong thời hạn 24 giờ kể từ khi ra quyết định.

Quyết định áp dụng thủ tục rút gọn của Cơ quan điều tra, Tòa án được gửi cho Viện kiểm sát cùng cấp trong thời hạn 24 giờ kể từ khi ra quyết định.

3. Trường hợp xét thấy quyết định áp dụng thủ tục rút gọn của Cơ quan điều tra không đúng pháp luật thì trong thời hạn 24 giờ kể từ khi nhận được quyết định, Viện kiểm sát phải ra quyết định hủy bỏ quyết định áp dụng thủ tục rút gọn và gửi cho Cơ quan điều tra.

4. Trường hợp xét thấy quyết định áp dụng thủ tục rút gọn của Tòa án không đúng pháp luật thì Viện kiểm sát kiến nghị với Chánh án Tòa án đã ra quyết định. Chánh án Tòa án phải xem xét, trả lời trong thời hạn 24 giờ kể từ khi nhận được kiến nghị của Viện kiểm sát.

5. Quyết định áp dụng thủ tục rút gọn có thể bị khiếu nại. Bị can, bị cáo hoặc người đại diện của họ có quyền khiếu nại quyết định áp dụng thủ tục rút gọn; thời hiệu khiếu nại là 05 ngày kể từ ngày nhận được quyết định. Khiếu nại được gửi đến Cơ quan điều tra, Viện kiểm sát, Tòa án đã ra quyết định áp dụng thủ tục rút gọn và phải được giải quyết trong thời hạn 03 ngày, kể từ ngày nhận được khiếu nại.

Chiếu theo quy định này, quyết định áp dụng thủ tục rút gọn trong vụ án hình sự được giao cho những cá nhân/ cơ quan sau (trong thời hạn 24 giờ kể từ khi ra quyết định): Bị can, bị cáo hoặc người đại diện của họ.

Nếu có đủ điều kiện áp dụng thủ tục rút gọn trong vụ án hình sự mà Cơ quan điều tra không ra quyết định áp dụng thì Viện kiểm sát có trách nhiệm gì?

Nếu có đủ điều kiện áp dụng thủ tục rút gọn trong vụ án hình sự mà Cơ quan điều tra không ra quyết định áp dụng thì Viện kiểm sát có trách nhiệm gì? (hình từ Internet)

Căn cứ khoản 2 Điều 75 Quyết định 111/QĐ-VKSTC năm 2020 quy định như sau:

Thực hành quyền công tố, kiểm sát việc áp dụng thủ tục rút gọn

...

2. Trường hợp vụ án có đủ điều kiện theo quy định tại Điều 456 Bộ luật Tố tụng hình sự mà Cơ quan điều tra không ra quyết định áp dụng thủ tục rút gọn thì Kiểm sát viên báo cáo, đề xuất lãnh đạo đơn vị, lãnh đạo Viện ra văn bản yêu cầu Cơ quan điều tra ra quyết định áp dụng thủ tục rút gọn; nếu Cơ quan điều tra không thực hiện thì lãnh đạo Viện ra quyết định áp dụng thủ tục rút gọn theo quy định tại khoản 9 Điều 165 Bộ luật Tố tụng hình sự và gửi ngay quyết định đó cho Cơ quan điều tra, đồng thời giao, gửi cho người tham gia tố tụng theo quy định tại khoản 2 Điều 457 Bộ luật Tố tụng hình sự.

Trường hợp Cơ quan điều tra ra quyết định áp dụng thủ tục rút gọn nhưng không có căn cứ và trái pháp luật, thì trong thời hạn 24 giờ, kể từ khi nhận được quyết định áp dụng thủ tục rút gọn, Kiểm sát viên phải báo cáo, đề xuất lãnh đạo đơn vị, lãnh đạo Viện ra quyết định hủy bỏ quyết định áp dụng thủ tục rút gọn của Cơ quan điều tra.

....

Theo đó, nếu vụ án có đủ điều kiện áp dụng thủ tục rút gọn mà Cơ quan điều tra không ra quyết định áp dụng thì Kiểm sát viên có trách nhiệm báo cáo, đề xuất lãnh đạo đơn vị, lãnh đạo Viện ra văn bản yêu cầu Cơ quan điều tra ra quyết định áp dụng thủ tục rút gọn;

Trường hợp Cơ quan điều tra không thực hiện thì lãnh đạo Viện ra quyết định áp dụng thủ tục rút gọn theo quy định tại khoản 9 Điều 165 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015 và gửi ngay quyết định đó cho Cơ quan điều tra.

Đồng thời giao, gửi quyết định áp dụng thủ tục rút gọn cho người tham gia tố tụng theo quy định tại khoản 2 Điều 457 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015.