Kỹ thuật đặt bóng đối xung động mạch chủ là như thế nào? Kỹ thuật sẽ chỉ định trong các trường hợp nào?

Nội dung chính

• Kỹ thuật đặt bóng đối xung động mạch chủ là như thế nào?
• Kỹ thuật đặt bóng đối xung động mạch chủ sẽ chỉ định trong các trường hợp nào?
• Kỹ thuật đặt bóng đối xung động mạch chủ sẽ chống chỉ định khi nào?

Kỹ thuật đặt bóng đối xung động mạch chủ là như thế nào?

Kỹ thuật đặt bóng đối xung động mạch chủ là một trong 45 quy trình kỹ thuật quy trình kỹ thuật Ngoại khoa, chuyên khoa Phẫu thuật Tim mạch - Lồng ngực” ban hành kèm theo Quyết định 5732/QĐ-BYT năm 2017.

Căn cứ theo Mục I Quy trình kỹ thuật kỹ thuật đặt bóng đối xung động mạch chủ ban hành kèm theo Quyết định 5732/QĐ-BYT năm 2017 như sau:

KỸ THUẬT BÓNG ĐỐI XUNG NỘI ĐỘNG MẠCH CHỦ

I. ĐẠI CƯƠNG

- Bóng đối xung động mạch chủ (Intra-Aortic Balloon Pumpe- IABP- BĐXNĐMC) là một dụng cụ cơ học được sử dụng với mục đích làm tăng lượng oxy tới cơ tim đồng thời làm tăng cung lượng tim. Trên thế giới bóng đối xung động mạch chủ được áp dụng rộng rãi trong lâm sàng từ những năm 60 của thế kỷ trước để hỗ trợ cho những người bệnh bị sốc tim sau nhồi máu cơ tim cấp. Sau đó, BĐXNĐMC nhanh chóng được phát triển rộng ra trong việc hỗ trợ cai tuần hoàn ngoài cơ thể cũng như hồi sức sau mổ tim.

- Bệnh viện Việt Đức là bệnh viện đầu ngành về ngoại khoa, trong đó có lĩnh vực Tim mạch và Lồng ngực, phòng hồi sức tim mạch và lồng ngực hàng ngày tiếp nhận từ 03 - 05 ca mổ các bệnh tim mạch và lồng ngực. Đặc điểm phẫu thuật tim- ngực thường là phẫu thuật đại phẫu. Đối với những người bệnh sau mổ tim mở nặng, thường dẫn đến tình trạng lưu lượng tim thấp, người bệnh sau mổ khó đòi hỏi phải hỗ trợ thuốc trợ tim, vận mạch liều cao, nhất là trong những trường hợp suy tim trái khi không thể điều trị hiệu quả bằng phương pháp nội khoa đơn thuần khi đó việc sử dụng IABP có thể giúp cho thất trái có thời gian hồi phục trở lại và nhờ đó cải thiện được tình trạng huyết động cho người bệnh.

Theo đó, kỹ thuật đặt bóng đối xung động mạch chủ được hiểu như sau;

Bóng đối xung động mạch chủ (Intra-Aortic Balloon Pumpe- IABP- BĐXNĐMC) là một dụng cụ cơ học được sử dụng với mục đích làm tăng lượng oxy tới cơ tim đồng thời làm tăng cung lượng tim.

Trên thế giới bóng đối xung động mạch chủ được áp dụng rộng rãi trong lâm sàng từ những năm 60 của thế kỷ trước để hỗ trợ cho những người bệnh bị sốc tim sau nhồi máu cơ tim cấp.

Sau đó, BĐXNĐMC nhanh chóng được phát triển rộng ra trong việc hỗ trợ cai tuần hoàn ngoài cơ thể cũng như hồi sức sau mổ tim.

Quy trình kỹ thuật (hình từ internet)

Kỹ thuật đặt bóng đối xung động mạch chủ sẽ chỉ định trong các trường hợp nào?

Căn cứ theo Mục II Quy trình kỹ thuật kỹ thuật đặt bóng đối xung động mạch chủ ban hành kèm theo Quyết định 5732/QĐ-BYT năm 2017 như sau:

KỸ THUẬT BÓNG ĐỐI XUNG NỘI ĐỘNG MẠCH CHỦ

...

II. CHỈ ĐỊNH

- Hội chứng cung lượng tim thấp kéo dài dù đã điều chỉnh nhịp, tiền tải tối ưu và dùng thuốc vận mạch tối đa (phối hợp trên 2 thuốc).

- Hỗ trợ tạm thời trước khi tái thông động mạch vành bị tắc trong bệnh cảnh sốc tim do nhồi máu cơ tim cấp không đáp ứng với điều trị nội khoa tối ưu.

- Nhồi máu cơ tim có biến chứng cơ học cấp như hở van hai, thủng vách liên thất làm huyết động không ổn định, tình trạng suy tim dai dẳng, không cải thiện mặc dù đã điều trị nội khoa tối ưu.

- Hỗ trợ điều trị nhồi máu cơ tim bằng thuốc tiêu sợi huyết.

- Rối loạn nhịp thất dai dẳng, không đáp ứng với điều trị nội khoa tối ưu bằng thuốc. thuốc.

- Đau thắt ngực không ổn định, không đáp ứng hoặc đáp ứng ít với trơ với điều trị

- Hỗ trợ tạm thời tình trạng suy tim mất bù trước khi giải quyết nguyên nhân cơ học hoặc ghép tim.

- Hỗ trợ tạm thời chu phẫu cho mổ bắc cầu chủ vành hoặc phẫu thuật ngoài tim ở người bệnh có nguy cơ cao.

Theo đó, kỹ thuật đặt bóng đối xung động mạch chủ sẽ chỉ định trong các trường hợp như:

- Hội chứng cung lượng tim thấp kéo dài dù đã điều chỉnh nhịp, tiền tải tối ưu và dùng thuốc vận mạch tối đa (phối hợp trên 2 thuốc).

- Hỗ trợ tạm thời trước khi tái thông động mạch vành bị tắc trong bệnh cảnh sốc tim do nhồi máu cơ tim cấp không đáp ứng với điều trị nội khoa tối ưu.

- Nhồi máu cơ tim có biến chứng cơ học cấp như hở van hai, thủng vách liên thất làm huyết động không ổn định, tình trạng suy tim dai dẳng, không cải thiện mặc dù đã điều trị nội khoa tối ưu.

- Hỗ trợ điều trị nhồi máu cơ tim bằng thuốc tiêu sợi huyết.

- Rối loạn nhịp thất dai dẳng, không đáp ứng với điều trị nội khoa tối ưu bằng thuốc. thuốc.

- Đau thắt ngực không ổn định, không đáp ứng hoặc đáp ứng ít với trơ với điều trị

- Hỗ trợ tạm thời tình trạng suy tim mất bù trước khi giải quyết nguyên nhân cơ học hoặc ghép tim.

- Hỗ trợ tạm thời chu phẫu cho mổ bắc cầu chủ vành hoặc phẫu thuật ngoài tim ở người bệnh có nguy cơ cao.

Như vậy, có thể thấy rằng kỹ thuật đặt bóng đối xung động mạch chủ sẽ chỉ định trong các trường hợp trên.

Kỹ thuật đặt bóng đối xung động mạch chủ sẽ chống chỉ định khi nào?

Căn cứ theo Mục III Quy trình kỹ thuật kỹ thuật đặt bóng đối xung động mạch chủ ban hành kèm theo Quyết định 5732/QĐ-BYT năm 2017 như sau:

KỸ THUẬT BÓNG ĐỐI XUNG NỘI ĐỘNG MẠCH CHỦ

...

III. CHỐNG CHỈ ĐỊNH

- Chống chỉ định tuyệt đối:

+ Hở nhiều van động mạch chủ (từ mức độ ¾ trên siêu âm Doppler)

+ Phình tách động mạch chủ

- Chống chỉ định tương đối:

+ Bệnh động mạch đùi chậu hai bên hoặc đã có stent/cầu nối cũ ở đùi chậu

+ Phồng động mạch chủ bụng

+ Động mạch chủ đã được đặt Stent Grafts

+ Rối loạn đông máu chưa được kiểm soát có hiệu quả.

Theo đó nếu người bệnh thuộc trường hợp chống chỉ định sau thì có thể sẽ không được phép thực hiện kỹ thuật đặt bóng đối xung động mạch chủ

- Chống chỉ định tuyệt đối:

+ Hở nhiều van động mạch chủ (từ mức độ ¾ trên siêu âm Doppler)

+ Phình tách động mạch chủ

- Chống chỉ định tương đối:

+ Bệnh động mạch đùi chậu hai bên hoặc đã có stent/cầu nối cũ ở đùi chậu

+ Phồng động mạch chủ bụng

+ Động mạch chủ đã được đặt Stent Grafts

+ Rối loạn đông máu chưa được kiểm soát có hiệu quả.