Hiện nay có quy định nào cấm người dân hiến đất làm đường nhằm mục đích phân lô, tách thửa hay không?

Nội dung chính

• Hiến đất làm đường là gì?
• Hiện nay có quy định nào cấm người dân hiến đất làm đường nhằm mục đích phân lô, tách thửa hay không?
• Việc sử dụng đất phải bảo đảm những nguyên tắc nào?

Hiến đất làm đường là gì?

>> Mới nhất Tải Luật Đất đai 2024 và các văn bản hướng dẫn thi hành

Hiện nay luật chưa có quy định giải thích về khái niệm “hiến đất làm đường” là gì. Tuy nhiên, có thể hiểu rằng hiến đất là việc mà người có quyền sử dụng đất tặng cho quyền sử dụng đất của mình cho một cá nhân, tổ chức hoặc cơ quan nhà nước nào đó, mà ở đây là yêu cầu xác lập việc thay đổi quyền sử dụng đất của người có quyền sử dụng đất.

Nhiều người luôn bị nhầm lẫn giữa hiến đất và thu hồi đất. Tuy nhiên, có thể hiểu nếu thu hồi đất là quy định bắt buộc phải tuân theo, người bị thu hồi đất không thực thi thì sẽ bị xử lý theo từng trường hợp cụ thể thì hiến đất lại hoàn toàn ngược lại, hiến đất là sự tự nguyện của chủ sở hữu.

Căn cứ theo quy định tại khoản 4 Điều 146 Luật Đất đai 2013 quy định:

Đất sử dụng để chỉnh trang, phát triển đô thị và khu dân cư nông thôn

...

4. Cộng đồng dân cư xây dựng, chỉnh trang các công trình phục vụ lợi ích chung của cộng đồng bằng nguồn vốn do nhân dân đóng góp hoặc Nhà nước hỗ trợ thì việc tự nguyện góp quyền sử dụng đất, bồi thường hoặc hỗ trợ do cộng đồng dân cư và người sử dụng đất đó thỏa thuận.

Do đó có thể hiểu, hiến đất làm đường không phải là trường hợp thu hồi đất nên khi người dân hiến đất làm đường sẽ không được Nhà nước hỗ trợ hay bồi thường. Tuy nhiên, người dân sẽ có hai hình thức hiến đất như sau:

Một là, hiến không điều kiện: Nghĩa là người dân tự nguyện hiến đất làm đường cho cơ quan nhà nước thực hiện các công trình làm đường mà không đòi hỏi bất cứ điều gì, người hiến đất sẽ hưởng lợi nhiều nhất khi thuận tiện kinh doanh hoặc đất tăng giá.

Hai là, hiến có điều kiện: Bởi hiến đất làm đường không phải là trường hợp bắt buộc, không có yếu tố cưỡng chế, vì vậy người hiến đất làm đường có quyền yêu cầu những người được hưởng lợi trực tiếp từ con đường này phải bồi thường hoặc hỗ trợ cho mình một khoản nhất định một cách hợp tình, hợp lý theo quy định của pháp luật.

Hiến đất làm đường (Hình từ Internet)

Hiện nay có quy định nào cấm người dân hiến đất làm đường nhằm mục đích phân lô, tách thửa hay không?

Về vấn đề của anh, các hành vi bị cấm theo Luật Đất đai được nêu tại Điều 12 Luật Đất đai 2013 như sau:

Những hành vi bị nghiêm cấm

1. Lấn, chiếm, hủy hoại đất đai.

2. Vi phạm quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đã được công bố.

3. Không sử dụng đất, sử dụng đất không đúng mục đích.

4. Không thực hiện đúng quy định của pháp luật khi thực hiện quyền của người sử dụng đất.

5. Nhận chuyển quyền sử dụng đất nông nghiệp vượt hạn mức đối với hộ gia đình, cá nhân theo quy định của Luật này.

6. Sử dụng đất, thực hiện giao dịch về quyền sử dụng đất mà không đăng ký với cơ quan nhà nước có thẩm quyền.

7. Không thực hiện hoặc thực hiện không đầy đủ nghĩa vụ tài chính đối với Nhà nước.

8. Lợi dụng chức vụ, quyền hạn để làm trái quy định về quản lý đất đai.

9. Không cung cấp hoặc cung cấp thông tin về đất đai không chính xác theo quy định của pháp luật.

10. Cản trở, gây khó khăn đối với việc thực hiện quyền của người sử dụng đất theo quy định của pháp luật.

Theo đó, có thể thấy các trường hợp anh nêu không bị pháp luật cấm. Tuy nhiên, để thực hiện thì cần điều kiện của nó.

Ví dụ như hiến đất làm đường thì trước tiên việc làm đường đó phải phù hợp với mục đích sử dụng đất, không thể nào đất trồng lúa, đất nuôi trồng thủy sản,... mà lại tiến hành xây dựng đường giao thông kiên cố được.

Mặt khác, nếu hiến đất làm đường thì về bản chất đang là tự nguyện trả đất lại cho nhà nước, nếu nhà nước có quy hoạch đường giao thông thì phần đất anh hiến đó mới có thể làm đường được chứ không phải anh hiến đất là mặc định có quyền làm thêm đường giao thông.

Còn việc phân lô, tách thửa thì mỗi địa phương sẽ có văn bản riêng quy định về điều kiện tách thửa. Nếu đáp ứng điều kiện mà địa phương ban hành thì có thể tiến hành tách thửa. Còn nếu không đáp ứng thì không tách thửa được thưa anh.

Ví dụ như tại Thành phố Hồ Chí Minh có Quyết định 60/2017/QĐ-UBND về quy định diện tích tối thiểu được tách thửa do thành phố Hồ Chí Minh ban hành.

Việc sử dụng đất phải bảo đảm những nguyên tắc nào?

Việc sử dụng đất phải bảo đảm những nguyên tắc được quy định tại Điều 6 Luật Đất đai 2013 như sau:

- Đúng quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất và đúng mục đích sử dụng đất.

- Tiết kiệm, có hiệu quả, bảo vệ môi trường và không làm tổn hại đến lợi ích chính đáng của người sử dụng đất xung quanh.

- Người sử dụng đất thực hiện quyền, nghĩa vụ của mình trong thời hạn sử dụng đất theo quy định của Luật này và quy định khác của pháp luật có liên quan.