Gãy đài quay phức tạp là gì? Phẫu thuật kết hợp xương gãy đài quay phức tạp chống chỉ định trong trường hợp nào?

Nội dung chính

• Gãy đài quay phức tạp là gì?
• Phẫu thuật kết hợp xương gãy đài quay phức tạp chống chỉ định khi nào?
• Phẫu thuật kết hợp xương gãy đài quay phức tạp sẽ có các bước tiến hành như thế nào?

Gãy đài quay phức tạp là gì?

Phẫu thuật KHX gãy đài quay phức tạp là một trong 90 quy trình kỹ thuật Ngoại khoa, chuyên khoa Chấn thương chỉnh hình ban hành kèm theo Quyết định 4484/QĐ-BYT năm 2016.

Căn cứ theo Mục I Quy trình kỹ thuật Phẫu thuật kết hợp xương gãy đài quay phức tạp ban hành kèm theo Quyết định 4484/QĐ-BYT năm 2016 như sau:

PHẪU THUẬT KHX GÃY ĐÀI QUAY PHỨC TẠP

I. ĐẠI CƯƠNG

Gãy đài quay hay gặp, chiếm 30% gãy xương vùng khuỷu. Khoảng 30% có tổn thương phối hợp: gãy lồi cầu trong, gãy mỏm vẹt, tổn thương thần kinh. Phân loại theo Mason có 4 loại:

Loại 1: Gãy không di lệch

Loại 2: Gãy di lệch

Loại 3: Gãy nhiều mảnh khó hồi phục

Loại 4: Gãy kèm theo trật khuỷu

Gãy đài quay phức tạp thuộc loại 3 theo phân loại Mason. Phẫu thuật KHX là khó khăn.

Phẫu thuật lấy bỏ hoặc thay đài quay nhân tạo có thể được xem xét chỉ định.

Biến chứng hay gặp là liệt quay thấp và hạn chế vận sấp-ngửa và vận động khuỷu.

Theo đó, gãy đài quay hay gặp, chiếm 30% gãy xương vùng khuỷu. Khoảng 30% có tổn thương phối hợp: gãy lồi cầu trong, gãy mỏm vẹt, tổn thương thần kinh. Phân loại theo Mason có 4 loại:

Loại 1: Gãy không di lệch

Loại 2: Gãy di lệch

Loại 3: Gãy nhiều mảnh khó hồi phục

Loại 4: Gãy kèm theo trật khuỷu

Và gãy đài quay phức tạp thuộc loại 3 theo phân loại Mason tức là gãy nhiều mảnh khó hồi phục. Phẫu thuật kết hợp xương là khó khăn.

Phẫu thuật lấy bỏ hoặc thay đài quay nhân tạo có thể được xem xét chỉ định.

Biến chứng hay gặp là liệt quay thấp và hạn chế vận sấp-ngửa và vận động khuỷu.

Phẫu thuật (Hình từ Internet)

Phẫu thuật kết hợp xương gãy đài quay phức tạp chống chỉ định khi nào?

Căn cứ theo Mục III Quy trình kỹ thuật Phẫu thuật kết hợp xương gãy đài quay phức tạp ban hành kèm theo Quyết định 4484/QĐ-BYT năm 2016 như sau:

PHẪU THUẬT KHX GÃY ĐÀI QUAY PHỨC TẠP

...

II. CHỈ ĐỊNH

- Gãy di lệch, các mảnh đủ lớn để đưa dụng cụ KHX vào (dựa vào CT scan).

- Gãy kèm theo tổn thương phối hợp cần giải quyết: trật khớp khuỷu, có mảnh kẹt khớp.

III. CHỐNG CHỈ ĐỊNH

- Tại chỗ bị rối loạn dinh dưỡng, phỏng nước.

- Toàn thân: tình trạng nhiễm khuẩn, sốc vì đa chấn thương.

...

Như vậy, phẫu thuật kết hợp xương gãy đài quay phức tạp nếu người bệnh thuộc các trường hợp trên thì sẽ không được thực hiện phẫu thuật này.

Phẫu thuật kết hợp xương gãy đài quay phức tạp sẽ có các bước tiến hành như thế nào?

Căn cứ theo Mục V Quy trình kỹ thuật Phẫu thuật kết hợp xương gãy đài quay phức tạp ban hành kèm theo Quyết định 4484/QĐ-BYT năm 2016 như sau:

PHẪU THUẬT KHX GÃY ĐÀI QUAY PHỨC TẠP

...

V. CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH

1. Tư thế người bệnh

Nằm ngửa, cánh tay dạng, khuỷu gấp 90˚.

2. Vô cảm

Gây tê đám rối thần kinh cánh tay hoặc gây mê.

3. Kỹ thuật

- Đường mổ: Rạch da đường ngoài khoảng 7cm từ lồi cầu ngoài xương cánh tay đến đầu trên xương quay.

- Rạch lớp cân sâu theo đường rạch da. Vào khoang giữa cơ khuỷu và cơ duỗi cổ tay trụ bộc lộ bao khớp và dây chằng vòng.

- Tránh làm tổn thương thần kinh quay (thần kinh gian cốt sau): Sấp cẳng tay, rạch bao khớp đi ra phía sau và không phẫu tích quá xa xuống dưới dây chằng vòng.

- Bộc lộ rõ diện gãy.

- Đặt lại các mảnh gãy, cố định bằng vít mini hoặc kim nhỏ.

- Rửa vùng mổ, kiểm tra cầm máu.

- Đặt một dẫn lưu 48h.

- Khâu phục hồi các lớp cơ, cân, da theo giải phẫu.

- Băng vô khuẩn.

- Nẹp bột cánh cẳng bàn tay khuỷu 90˚ trong 10 ngày.

...

Theo đó, các bước tiến hành phẫu thuật sẽ phải thực hiện từng bước như:

Về tư thế người bệnh: Nằm ngửa, cánh tay dạng, khuỷu gấp 90˚.

Về việc sử dụng phương pháp vô cảm: Gây tê đám rối thần kinh cánh tay hoặc gây mê.

Về kỹ thuật thực hiện phẫu thuật

- Đường mổ: Rạch da đường ngoài khoảng 7cm từ lồi cầu ngoài xương cánh tay đến đầu trên xương quay.

- Rạch lớp cân sâu theo đường rạch da. Vào khoang giữa cơ khuỷu và cơ duỗi cổ tay trụ bộc lộ bao khớp và dây chằng vòng.

- Tránh làm tổn thương thần kinh quay (thần kinh gian cốt sau): Sấp cẳng tay, rạch bao khớp đi ra phía sau và không phẫu tích quá xa xuống dưới dây chằng vòng.

- Bộc lộ rõ diện gãy.

- Đặt lại các mảnh gãy, cố định bằng vít mini hoặc kim nhỏ.

- Rửa vùng mổ, kiểm tra cầm máu.

- Đặt một dẫn lưu 48h.

- Khâu phục hồi các lớp cơ, cân, da theo giải phẫu.

- Băng vô khuẩn.

- Nẹp bột cánh cẳng bàn tay khuỷu 90˚ trong 10 ngày.