Có thể yêu cầu người có hành vi xâm phạm quyền sử dụng đất của mình thực hiện bồi thường thiệt hại hay không? Nguyên tắc bồi thường thiệt hại được quy định như thế nào?

Nội dung chính

• Có thể yêu cầu người có hành vi xâm phạm quyền sử dụng đất của mình thực hiện bồi thường hay không?
• Bên khởi kiện có được hoàn trả các chi phí để làm thủ tục khởi kiện trong trường hợp thắng kiện hay không?
• Nguyên tắc bồi thường thiệt hại được quy định như thế nào?

Có thể yêu cầu người có hành vi xâm phạm quyền sử dụng đất của mình thực hiện bồi thường hay không?

Căn cứ theo Điều 584 Bộ luật Dân sự 2015 quy định về căn cứ phát sinh trách nhiệm bồi thường thiệt hại như sau:

"Điều 584. Căn cứ phát sinh trách nhiệm bồi thường thiệt hại

1. Người nào có hành vi xâm phạm tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm, uy tín, tài sản, quyền, lợi ích hợp pháp khác của người khác mà gây thiệt hại thì phải bồi thường, trừ trường hợp Bộ luật này, luật khác có liên quan quy định khác.

2. Người gây thiệt hại không phải chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại trong trường hợp thiệt hại phát sinh là do sự kiện bất khả kháng hoặc hoàn toàn do lỗi của bên bị thiệt hại, trừ trường hợp có thỏa thuận khác hoặc luật có quy định khác.

3. Trường hợp tài sản gây thiệt hại thì chủ sở hữu, người chiếm hữu tài sản phải chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại, trừ trường hợp thiệt hại phát sinh theo quy định tại khoản 2 Điều này."

Ngoài ra tại Điều 589 Bộ luật Dân sự 2015 quy định về thiệt hại do tài sản bị xâm phạm như sau:

"Điều 589. Thiệt hại do tài sản bị xâm phạm

Thiệt hại do tài sản bị xâm phạm bao gồm:

1. Tài sản bị mất, bị hủy hoại hoặc bị hư hỏng.

2. Lợi ích gắn liền với việc sử dụng, khai thác tài sản bị mất, bị giảm sút.

3. Chi phí hợp lý để ngăn chặn, hạn chế và khắc phục thiệt hại.

4. Thiệt hại khác do luật quy định."

Theo thông tin bạn cung cấp thì đã có người lấn chiếm đất của công ty bạn để làm đường đi, do đó tài sản là quyền sử dụng đất của công ty bạn đã bị xâm phạm. Căn cứ quy định vừa nêu trên thì chi phí đi lại, làm thủ tục cũng là chi phí hợp lý để ngăn chặn hành vi lấn chiếm đất, công ty bạn hoàn toàn có quyền yêu cầu Tòa án buộc người xâm phạm phải bồi thường thiệt hại này.

Còn những chi phí khác như đo đạc, thẩm định, ... thì như đã đề cập ở trên, đây cũng là chi phí hợp lý để ngăn chặn hành vi lấn chiếm đất nên bên công ty có quyền yêu cầu bên kia bồi thường nếu họ thua kiện.

Đất bị xâm phạm (Hình từ Internet)

Bên khởi kiện có được hoàn trả các chi phí để làm thủ tục khởi kiện trong trường hợp thắng kiện hay không?

Căn cứ Điều 147 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015 quy định về nghĩa vụ chịu án phí sơ thẩm như sau:

"Điều 147. Nghĩa vụ chịu án phí sơ thẩm

1. Đương sự phải chịu án phí sơ thẩm nếu yêu cầu của họ không được Tòa án chấp nhận, trừ trường hợp được miễn hoặc không phải chịu án phí sơ thẩm.

2. Trường hợp các đương sự không tự xác định được phần tài sản của mình trong khối tài sản chung và có yêu cầu Tòa án giải quyết chia tài sản chung đó thì mỗi đương sự phải chịu án phí sơ thẩm tương ứng với giá trị phần tài sản mà họ được hưởng.

3. Trước khi mở phiên tòa, Tòa án tiến hành hòa giải; nếu các đương sự thỏa thuận được với nhau về việc giải quyết vụ án thì họ chỉ phải chịu 50% mức án phí sơ thẩm quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều này.

4. Trong vụ án ly hôn thì nguyên đơn phải chịu án phí sơ thẩm, không phụ thuộc vào việc Tòa án chấp nhận hay không chấp nhận yêu cầu của nguyên đơn. Trường hợp cả hai thuận tình ly hôn thì mỗi bên đương sự phải chịu một nửa án phí sơ thẩm.

5. Trong vụ án có đương sự được miễn án phí sơ thẩm thì đương sự khác vẫn phải nộp án phí sơ thẩm mà mình phải chịu theo quy định tại các khoản 1, 2, 3 và 4 Điều này.

6. Trường hợp vụ án bị tạm đình chỉ giải quyết thì nghĩa vụ chịu án phí sơ thẩm được quyết định khi vụ án được tiếp tục giải quyết theo quy định tại Điều này."

Theo đó, bên thua kiện phải chịu án phí sơ thẩm nếu yêu cầu của họ không được Tòa án chấp nhận, trừ trường hợp được miễn hoặc không phải chịu án phí sơ thẩm. Ngoài ra, các chi phí cho việc khởi kiện của công ty như chi phí đo đạc, thẩm định giá thì như đã đề cập ở trên các chi phí này cũng là chi phí hợp lý để ngăn chặn hành vi lấn chiếm đất nên bên công ty có quyền yêu cầu bên kia bồi thường nếu bên kia thua kiện.

Sau khi có bản án của Tòa thì phía công ty có thể yêu cầu cơ quan thi hành án tiến hành thi hành bản án, nếu bên thua kiện không tự nguyện thì hành án, không trả chi phí theo đúng bản án thì bên Cơ quan thi hành án sẽ có biện pháp cưỡng chế để hoàn trả cho bên công ty.

Trong thời gian khởi kiện thì có phát sinh thêm chi phí gì không thì phải dựa vào thực tế vụ án tranh chấp không thể dự đoán trước được.

Nguyên tắc bồi thường thiệt hại được quy định như thế nào?

Căn cứ Điều 585 Bộ luật Dân sự 2015 quy định về nguyên tắc bồi thường thiệt hại như sau:

"Điều 585. Nguyên tắc bồi thường thiệt hại

1. Thiệt hại thực tế phải được bồi thường toàn bộ và kịp thời. Các bên có thể thỏa thuận về mức bồi thường, hình thức bồi thường bằng tiền, bằng hiện vật hoặc thực hiện một công việc, phương thức bồi thường một lần hoặc nhiều lần, trừ trường hợp pháp luật có quy định khác.

2. Người chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại có thể được giảm mức bồi thường nếu không có lỗi hoặc có lỗi vô ý và thiệt hại quá lớn so với khả năng kinh tế của mình.

3. Khi mức bồi thường không còn phù hợp với thực tế thì bên bị thiệt hại hoặc bên gây thiệt hại có quyền yêu cầu Tòa án hoặc cơ quan nhà nước có thẩm quyền khác thay đổi mức bồi thường.

4. Khi bên bị thiệt hại có lỗi trong việc gây thiệt hại thì không được bồi thường phần thiệt hại do lỗi của mình gây ra.

5. Bên có quyền, lợi ích bị xâm phạm không được bồi thường nếu thiệt hại xảy ra do không áp dụng các biện pháp cần thiết, hợp lý để ngăn chặn, hạn chế thiệt hại cho chính mình."

Theo đó, thiệt hại thực tế phải được bồi thường toàn bộ và kịp thời. Các bên có thể thỏa thuận về mức bồi thường, hình thức bồi thường bằng tiền, bằng hiện vật hoặc thực hiện một công việc, phương thức bồi thường một lần hoặc nhiều lần, trừ trường hợp pháp luật có quy định khác. Trường hợp bên gây thiệt hại không đủ khả năng bồi thường thì có thể được giảm mức bồi thường.