Bác sĩ có được quyền từ chối khám chữa bệnh khi người nhà của bệnh nhân có hành vi xâm phạm thân thể, sức khỏe, tính mạng hay không?

Nội dung chính

• Khám chữa bệnh là gì?
• Bác sĩ có được quyền từ chối khám chữa bệnh khi người nhà của người bệnh có hành vi xâm phạm thân thể, sức khỏe, tính mạng hay không?
• Người nhà bệnh nhân đe dọa đến sức khỏe, tính mạng thì người hành nghề khám chữa bệnh có được rời khỏi nơi làm việc không?

Khám chữa bệnh là gì?

Theo quy định của pháp luật hiện hành thì khám bệnh, chữa bệnh là hai khái niệm hoàn toàn tách biệt. Cụ thể, tại khoản 1 và khoản 2 Điều 2 Luật Khám bệnh, chữa bệnh 2023 có quy định về khái niệm khám bệnh, chữa bệnh như sau:

- Khám bệnh là việc người hành nghề khám bệnh, chữa bệnh sử dụng kiến thức, phương pháp, kỹ thuật chuyên môn để đánh giá tình trạng sức khỏe, nguy cơ đối với sức khỏe và nhu cầu chăm sóc sức khỏe của người bệnh.

- Chữa bệnh là việc người hành nghề khám bệnh, chữa bệnh sử dụng kiến thức, phương pháp, kỹ thuật chuyên môn để giải quyết tình trạng bệnh, ngăn ngừa sự xuất hiện, tiến triển của bệnh hoặc đáp ứng nhu cầu chăm sóc sức khỏe của người bệnh trên cơ sở kết quả khám bệnh.

Và, hoạt động khám bệnh, chữa bệnh phải đảm bảo các nguyên tắc sau:

- Tôn trọng, bảo vệ, đối xử bình đẳng và không kỳ thị, phân biệt đối xử đối với người bệnh.

- Ưu tiên khám bệnh, chữa bệnh đối với trường hợp người bệnh trong tình trạng cấp cứu, trẻ em dưới 06 tuổi, phụ nữ có thai, người khuyết tật đặc biệt nặng, người khuyết tật nặng, người từ đủ 75 tuổi trở lên, người có công với cách mạng phù hợp với đặc thù của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh.

- Tôn trọng, hợp tác, bảo vệ người hành nghề, người khác đang thực hiện nhiệm vụ tại cơ sở khám bệnh, chữa bệnh.

- Thực hiện kịp thời và tuân thủ quy định về chuyên môn kỹ thuật.

- Tuân thủ quy tắc đạo đức nghề nghiệp trong hành nghề khám bệnh, chữa bệnh do Bộ trưởng Bộ Y tế ban hành.

- Bình đẳng, công bằng giữa các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh.

Bác sĩ bị người nhà của bệnh nhân hành hung khi thực hiện nhiệm vụ (Hình ảnh từ Internet)

Bác sĩ có được quyền từ chối khám chữa bệnh khi người nhà của người bệnh có hành vi xâm phạm thân thể, sức khỏe, tính mạng hay không?

Căn cứ Điều 40 Luật Khám bệnh, chữa bệnh 2023 quy định bác sỹ được từ chối khám bệnh, chữa bệnh trong các trường hợp sau đây:

Quyền từ chối khám bệnh, chữa bệnh

Người hành nghề được từ chối khám bệnh, chữa bệnh trong các trường hợp sau đây:

1. Tiên lượng tình trạng bệnh vượt quá khả năng hoặc không thuộc phạm vi hành nghề của mình nhưng phải giới thiệu người bệnh đến người hành nghề khác hoặc cơ sở khám bệnh, chữa bệnh khác phù hợp để khám bệnh, chữa bệnh và phải thực hiện việc sơ cứu, cấp cứu, theo dõi, chăm sóc, điều trị người bệnh cho đến khi người bệnh được người hành nghề khác tiếp nhận hoặc chuyển đi cơ sở khám bệnh, chữa bệnh khác;

2. Việc khám bệnh, chữa bệnh trái với quy định của pháp luật hoặc đạo đức nghề nghiệp;

3. Người bệnh, thân nhân của người bệnh có hành vi xâm phạm thân thể, sức khỏe, tính mạng của người hành nghề khi đang thực hiện nhiệm vụ, trừ trường hợp người đó mắc bệnh tâm thần hoặc bệnh khác mà không nhận thức, làm chủ được hành vi;

4. Người bệnh yêu cầu phương pháp khám bệnh, chữa bệnh không phù hợp với quy định về chuyên môn kỹ thuật;

5. Người bệnh, người đại diện của người bệnh quy định tại điểm a khoản 2 và điểm a khoản 3 Điều 15 của Luật này không chấp hành chỉ định về chẩn đoán, phương pháp chữa bệnh của người hành nghề sau khi đã được người hành nghề tư vấn, vận động thuyết phục mà việc không chấp hành này có nguy cơ gây hại đến sức khỏe, tính mạng của người bệnh.

Theo đó, bác sĩ có được quyền từ chối khám chữa bệnh khi người nhà của người bệnh có hành vi xâm phạm thân thể, sức khỏe, tính mạng theo quy định trên.

Trừ trường hợp người đó mắc bệnh tâm thần hoặc bệnh khác mà không nhận thức, làm chủ được hành vi.

Người nhà bệnh nhân đe dọa đến sức khỏe, tính mạng thì người hành nghề khám chữa bệnh có được rời khỏi nơi làm việc không?

Quyền được bảo đảm an toàn khi hành nghề khám bệnh, chữa bệnh được quy định tại Điều 43 Luật Khám bệnh, chữa bệnh 2023 như sau:

Quyền được bảo đảm an toàn khi hành nghề khám bệnh, chữa bệnh

1. Được bảo đảm an toàn, vệ sinh lao động khi làm việc theo quy định của pháp luật về an toàn, vệ sinh lao động.

2. Được bảo vệ danh dự, nhân phẩm, sức khỏe và tính mạng.

3. Được phép tạm rời khỏi nơi làm việc trong trường hợp bị người khác đe dọa đến sức khỏe, tính mạng nhưng phải báo cáo ngay với người chịu trách nhiệm chuyên môn hoặc người trực lãnh đạo của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh và với cơ quan công an hoặc chính quyền địa phương nơi gần nhất.

Như vậy, trường hợp bị người nhà bệnh nhân đe dọa đến sức khỏe, tính mạng thì người hành nghề khám chữa bệnh có được rời khỏi nơi làm việc.

Đồng thời, báo cáo ngay với người chịu trách nhiệm chuyên môn hoặc người trực lãnh đạo của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh và với cơ quan công an hoặc chính quyền địa phương nơi gần nhất.