Thành lập công đoàn cơ sở tại doanh nghiệp có phải là nghĩa vụ của người sử dụng lao động không?

Nội dung chính

• Thành lập công đoàn cơ sở có phải là nghĩa vụ của người sử dụng lao động?
• Có bắt buộc thành lập công đoàn cơ sở đối với doanh nghiệp có số lượng lao động lớn không?
• Doanh nghiệp không thành lập công đoàn có cần phải đóng kinh phí công đoàn không?

Thành lập công đoàn cơ sở có phải là nghĩa vụ của người sử dụng lao động?

Căn cứ theo Điều 170 Bộ luật Lao động 2019 quy định về việc thành lập công đoàn cơ sở trong doanh nghiệp như sau:

Quyền thành lập, gia nhập và tham gia hoạt động của tổ chức đại diện người lao động tại cơ sở

1. Người lao động có quyền thành lập, gia nhập và hoạt động công đoàn theo quy định của Luật Công đoàn.

2. Người lao động trong doanh nghiệp có quyền thành lập, gia nhập và tham gia hoạt động của tổ chức của người lao động tại doanh nghiệp theo quy định tại các điều 172, 173 và 174 của Bộ luật này.

...

Theo Điều 172 Bộ luật Lao động 2019 quy định về việc thành lập Công đoàn cơ sở như sau:

Thành lập, gia nhập tổ chức của người lao động tại doanh nghiệp

1. Tổ chức của người lao động tại doanh nghiệp được thành lập và hoạt động hợp pháp sau khi cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp đăng ký.

Tổ chức của người lao động tại doanh nghiệp tổ chức và hoạt động phải bảo đảm nguyên tắc tuân thủ Hiến pháp, pháp luật và điều lệ; tự nguyện, tự quản, dân chủ, minh bạch;

...

3. Trường hợp tổ chức của người lao động tại doanh nghiệp gia nhập Công đoàn Việt Nam thì thực hiện theo quy định của Luật Công đoàn.

...

Từ căn cứ pháp luật trên thì khi có nhu cầu thành lập Công đoàn thì người lao động được phép thành lập Công đoàn cơ sở tại doanh nghiệp. Việc thành lập và hoạt động của Công đoàn tại doanh nghiệp phải được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp đăng ký.

Như vậy, người lao động có quyền trong việc thành lập, gia nhập và hoạt động công đoàn theo quy định của Luật công đoàn. Về mặt nguyên tắc, việc thành lập Công đoàn cơ sở không phải là nghĩa vụ của người sử dụng lao động.

Thành lập công đoàn cơ sở tại doanh nghiệp có phải là nghĩa vụ của người sử dụng lao động không? (Hình từ Internet)

Có bắt buộc thành lập công đoàn cơ sở đối với doanh nghiệp có số lượng lao động lớn không?

Theo quy định tại Điều 5 và Điều 6 Luật Công đoàn 2012 như sau:

Điều 5. Quyền thành lập, gia nhập và hoạt động công đoàn

Quyền thành lập, gia nhập và hoạt động công đoàn

1. Người lao động là người Việt Nam làm việc trong cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp có quyền thành lập, gia nhập và hoạt động công đoàn.

2. Trình tự, thủ tục thành lập, gia nhập và hoạt động công đoàn theo quy định của Điều lệ Công đoàn Việt Nam.

Điều 6. Nguyên tắc tổ chức và hoạt động công đoàn

1. Công đoàn được thành lập trên cơ sở tự nguyện, tổ chức và hoạt động theo nguyên tắc tập trung dân chủ.

2. Công đoàn được tổ chức và hoạt động theo Điều lệ Công đoàn Việt Nam, phù hợp với đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng và pháp luật của Nhà nước.

Theo đó, công đoàn cơ sở được thành lập dựa trên ý chí tự nguyện của người lao động.

Người lao động làm việc tại công ty khi có nhu cầu thành lập công đoàn cơ sở thì người sử dụng lao động có trách nhiệm tạo điều kiện thành lập công đoàn cho họ.

Nếu người lao động không có nhu cầu thì cũng không bắt buộc doanh nghiệp phải thành lập.

Doanh nghiệp không thành lập công đoàn có cần phải đóng kinh phí công đoàn không?

Căn cứ theo quy định tại Điều 4 Nghị định 191/2013/NĐ-CP quy định như sau:

Đối tượng đóng kinh phí công đoàn

Đối tượng đóng kinh phí công đoàn theo quy định tại Khoản 2 Điều 26 Luật công đoàn là cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp mà không phân biệt cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp đó đã có hay chưa có tổ chức công đoàn cơ sở, bao gồm:

1. Cơ quan nhà nước (kể cả Ủy ban nhân dân xã, phường, thị trấn), đơn vị thuộc lực lượng vũ trang nhân dân.

2. Tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội, tổ chức chính trị xã hội - nghề nghiệp, tổ chức xã hội, tổ chức xã hội - nghề nghiệp.

3. Đơn vị sự nghiệp công lập và ngoài công lập.

4. Doanh nghiệp thuộc các thành phần kinh tế thành lập, hoạt động theo Luật doanh nghiệp, Luật đầu tư.

5. Hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã thành lập, hoạt động theo Luật hợp tác xã.

6. Cơ quan, tổ chức nước ngoài, tổ chức quốc tế hoạt động trên lãnh thổ Việt Nam có liên quan đến tổ chức và hoạt động công đoàn, văn phòng điều hành của phía nước ngoài trong hợp đồng hợp tác kinh doanh tại Việt Nam có sử dụng lao động là người Việt Nam.

7. Tổ chức khác có sử dụng lao động theo quy định của pháp luật về lao động.

Theo đó khoản 2 Điều 26 Luật Công đoàn 2012 quy định:

Tài chính công đoàn

...

2. Kinh phí công đoàn do cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp đóng bằng 2% quỹ tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội cho người lao động

...

Như vậy, doanh nghiệp không thành lập công đoàn nhưng vẫn phải đóng kinh phí công đoàn (2%) theo như quy định trên.