Không thuộc diện tham gia BHXH bắt buộc nhưng thỏa thuận với công ty để tham gia BHXH bắt buộc được không?

Nội dung chính

• Người lao động nào được tham gia BHXH bắt buộc?
• Không thuộc diện tham gia BHXH bắt buộc nhưng thỏa thuận với công ty để tham gia BHXH bắt buộc được không?
• BHXH bắt buộc có những chế độ gì?

Người lao động nào được tham gia BHXH bắt buộc?

Căn cứ theo khoản 1 và khoản 2 Điều 2 Luật Bảo hiểm xã hội 2014 quy định:

Đối tượng áp dụng

1. Người lao động là công dân Việt Nam thuộc đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc, bao gồm:

a) Người làm việc theo hợp đồng lao động không xác định thời hạn, hợp đồng lao động xác định thời hạn, hợp đồng lao động theo mùa vụ hoặc theo một công việc nhất định có thời hạn từ đủ 03 tháng đến dưới 12 tháng, kể cả hợp đồng lao động được ký kết giữa người sử dụng lao động với người đại diện theo pháp luật của người dưới 15 tuổi theo quy định của pháp luật về lao động;

b) Người làm việc theo hợp đồng lao động có thời hạn từ đủ 01 tháng đến dưới 03 tháng;

c) Cán bộ, công chức, viên chức;

d) Công nhân quốc phòng, công nhân công an, người làm công tác khác trong tổ chức cơ yếu;

đ) Sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp quân đội nhân dân; sĩ quan, hạ sĩ quan nghiệp vụ, sĩ quan, hạ sĩ quan chuyên môn kỹ thuật công an nhân dân; người làm công tác cơ yếu hưởng lương như đối với quân nhân;

e) Hạ sĩ quan, chiến sĩ quân đội nhân dân; hạ sĩ quan, chiến sĩ công an nhân dân phục vụ có thời hạn; học viên quân đội, công an, cơ yếu đang theo học được hưởng sinh hoạt phí;

g) Người đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng quy định tại Luật người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng;

h) Người quản lý doanh nghiệp, người quản lý điều hành hợp tác xã có hưởng tiền lương;

i) Người hoạt động không chuyên trách ở xã, phường, thị trấn.

2. Người lao động là công dân nước ngoài vào làm việc tại Việt Nam có giấy phép lao động hoặc chứng chỉ hành nghề hoặc giấy phép hành nghề do cơ quan có thẩm quyền của Việt Nam cấp được tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc theo quy định của Chính phủ.

...

Các đối tượng quy định tại các khoản 1, 2 và 4 Điều này sau đây gọi chung là người lao động.

Như vậy, người lao động được tham gia BHXH bắt buộc là những đối tượng nêu trên.

Đối với người lao động nước ngoài làm việc tại Việt Nam được tham gia BHXH bắt buộc khi có giấy phép lao động hoặc chứng chỉ hành nghề hoặc giấy phép hành nghề do cơ quan có thẩm quyền của Việt Nam cấp.

Không thuộc diện tham gia BHXH bắt buộc nhưng thỏa thuận với công ty để tham gia BHXH bắt buộc được không?

Không thuộc diện tham gia BHXH bắt buộc nhưng thỏa thuận với công ty để tham gia BHXH bắt buộc được không?

Căn cứ theo khoản 1 Điều 39 Nghị định 12/2022/NĐ-CP quy định:

Vi phạm quy định về đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc, bảo hiểm thất nghiệp

1. Phạt tiền từ 500.000 đồng đến 1.000.000 đồng đối với người lao động có hành vi thỏa thuận với người sử dụng lao động không tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc, bảo hiểm thất nghiệp, tham gia không đúng đối tượng hoặc tham gia không đúng mức quy định.

...

Bên cạnh đó, khoản 2 Điều 5 Bộ luật Lao động 2019 quy định:

Quyền và nghĩa vụ của người lao động

...

2. Người lao động có các nghĩa vụ sau đây:

a) Thực hiện hợp đồng lao động, thỏa ước lao động tập thể và thỏa thuận hợp pháp khác;

b) Chấp hành kỷ luật lao động, nội quy lao động; tuân theo sự quản lý, điều hành, giám sát của người sử dụng lao động;

c) Thực hiện quy định của pháp luật về lao động, việc làm, giáo dục nghề nghiệp, bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp và an toàn, vệ sinh lao động.

Từ những quy định trên, có thể thấy việc thực hiện quy định của pháp luật về bảo hiểm xã hội là trách nhiệm, nghĩa vụ của người lao động.

Do đó, người lao động có hành vi thỏa thuận với công ty để được tham gia BHXH bắt buộc mà không thuộc diện được gia BHXH là hành vi vi phạm quy định của pháp luật về bảo hiểm xã hội và sẽ bị xử phạt hành chính.

Cụ thể, người lao động có thể bị phạt tiền từ 500.000 đến 1.000.000 đồng cho hành vi thỏa thuận với người sử dụng lao động để tham gia không đúng đối tượng BHXH.

Tổng kết lại, người lao động không được thỏa thuận với công ty để tham gia BHXH bắt buộc khi không thuộc diện được tham gia BHXH bắt buộc. Người lao động có hành vi này sẽ bị xử phạt hành chính.

BHXH bắt buộc có những chế độ gì?

Căn cứ theo Điều 4 Luật Bảo hiểm xã hội 2014 quy định:

Các chế độ bảo hiểm xã hội

1. Bảo hiểm xã hội bắt buộc có các chế độ sau đây:

a) Ốm đau;

b) Thai sản;

c) Tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp;

d) Hưu trí;

đ) Tử tuất.

2. Bảo hiểm xã hội tự nguyện có các chế độ sau đây:

a) Hưu trí;

b) Tử tuất.

3. Bảo hiểm hưu trí bổ sung do Chính phủ quy định.

Như vậy, người tham gia BHXH bắt buộc được hưởng 05 chế độ bao gồm: chế độ ốm đau; chế độ thai sản; bảo hiểm tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp; chế độ hưu trí và chế độ tử tuất.