Lực lượng sản xuất là gì? Ví dụ cụ thể về lực lượng sản xuất? Mối quan hệ của lực lượng sản xuất và quan hệ sản xuất là gì?

Nội dung chính

• Lực lượng sản xuất là gì? Ví dụ cụ thể về lực lượng sản xuất?
• Mối quan hệ của lực lượng sản xuất và quan hệ sản xuất là gì?
• Hiện nay theo pháp luật lao động Việt Nam xây dựng quan hệ lao động như thế nào?

Lực lượng sản xuất là gì? Ví dụ cụ thể về lực lượng sản xuất?

Lực lượng sản xuất biểu hiện mối quan hệ giữa con người với tự nhiên trong quá trình sản xuất.

Trong quá trình sản xuất, con người kết hợp sức lao động của mình với tư liệu sản xuất, trước hết là công cụ lao động tạo thành sức mạnh khai thác giới tự nhiên, làm ra sản phẩm cần thiết cho cuộc sống của mình.

Vậy, lực lượng sản xuất là năng lực thực tiễn cải biến giới tự nhiên của con người nhằm đáp ứng nhu cầu đời sống của mình.

Lực lượng sản xuất là sự kết hợp người lao động và tư liệu sản xuất, trong đó theo V.I.Lênin lực lượng sản xuất hàng đầu của toàn thể nhân loại là công nhân, là người lao động.

Chính người lao động là chủ thể của quá trình lao động sản xuất, với sức mạnh và kỹ năng lao động của mình, sử dụng tư liệu lao động, trước hết là công cụ lao động, tác động vào đối tượng lao động để sản xuất ra của cải vật chất.

Ví dụ cụ thể về lực lượng sản xuất

- Trong một nhà máy sản xuất ô tô, lực lượng sản xuất bao gồm các máy móc và thiết bị lắp ráp (tư liệu sản xuất) và công nhân kỹ thuật (người lao động).

- Trong ngành nông nghiệp, lực lượng sản xuất bao gồm máy cày, máy gặt (tư liệu sản xuất) và nông dân (người lao động).

Lực lượng sản xuất là gì? Ví dụ cụ thể về lực lượng sản xuất? Mối quan hệ của lực lượng sản xuất và quan hệ sản xuất là gì? (Hình từ Internet)

Mối quan hệ của lực lượng sản xuất và quan hệ sản xuất là gì?

Lực lượng sản xuất và quan hệ sản xuất là hai mặt của phương thức sản xuất, chúng tồn tại không tách rời nhau, tác động qua lại lẫn nhau một cách biện chứng, tạo thành quy luật sự phù hợp của quan hệ sản xuất với trình độ phát triển của lực lượng sản xuất - quy luật cơ bản nhất của sự vận động, phát triển xã hội.

Lực lượng sản xuất quyết định quan hệ sản xuất: Khi lực lượng sản xuất phát triển, quan hệ sản xuất cũng phải thay đổi để phù hợp với trình độ phát triển mới. Nếu không, quan hệ sản xuất sẽ trở thành lực cản đối với sự phát triển của lực lượng sản xuất.

Quan hệ sản xuất tác động trở lại lực lượng sản xuất: Quan hệ sản xuất phù hợp sẽ thúc đẩy lực lượng sản xuất phát triển. Ngược lại, quan hệ sản xuất không phù hợp sẽ kìm hãm sự phát triển của lực lượng sản xuất.

Ví dụ trong thời kỳ công nghiệp hóa, sự phát triển của máy móc và công nghệ (lực lượng sản xuất) đã dẫn đến sự thay đổi trong quan hệ sở hữu và tổ chức lao động (quan hệ sản xuất), từ đó thúc đẩy năng suất và hiệu quả sản xuất.

Một số ví dụ về lực lượng sản suất và quan hệ sản xuất:

Ví dụ 1: Ngành Công nghiệp Dệt may

- Lực lượng sản xuất: Máy móc dệt, nguyên liệu vải, và công nhân dệt may.

- Quan hệ sản xuất: Trong một nhà máy dệt may, các máy móc và nguyên liệu thuộc sở hữu của doanh nghiệp. Công nhân làm việc theo hợp đồng lao động và nhận lương từ doanh nghiệp. Doanh nghiệp tổ chức và quản lý quá trình sản xuất, từ việc nhập nguyên liệu đến sản xuất và phân phối sản phẩm.

Ví dụ 2: Ngành Công nghệ Thông tin

- Lực lượng sản xuất: Máy tính, phần mềm, và các kỹ sư phần mềm.

- Quan hệ sản xuất: Trong một công ty công nghệ, các thiết bị và phần mềm thuộc sở hữu của công ty. Các kỹ sư phần mềm làm việc theo hợp đồng và nhận lương. Công ty quản lý và tổ chức các dự án phát triển phần mềm, từ khâu thiết kế đến triển khai và bảo trì.

Ví dụ 3: Ngành Nông nghiệp

- Lực lượng sản xuất: Máy cày, máy gặt, hạt giống, phân bón, và nông dân.

- Quan hệ sản xuất: Trong một trang trại, các máy móc và nguyên liệu có thể thuộc sở hữu của một cá nhân hoặc một hợp tác xã. Nông dân làm việc trên cánh đồng và nhận phần lợi nhuận từ sản phẩm thu hoạch. Hợp tác xã hoặc chủ trang trại tổ chức và quản lý quá trình sản xuất, từ gieo trồng đến thu hoạch và phân phối sản phẩm.

Ví dụ 4: Ngành Sản xuất Ô tô

- Lực lượng sản xuất: Dây chuyền lắp ráp, linh kiện ô tô, và công nhân kỹ thuật.

- Quan hệ sản xuất: Trong một nhà máy sản xuất ô tô, các dây chuyền lắp ráp và linh kiện thuộc sở hữu của công ty. Công nhân kỹ thuật làm việc theo ca và nhận lương từ công ty. Công ty tổ chức và quản lý quá trình sản xuất, từ lắp ráp đến kiểm tra chất lượng và phân phối xe.

Hiện nay theo pháp luật lao động Việt Nam xây dựng quan hệ lao động như thế nào?

Theo Điều 7 Bộ luật Lao động 2019 quy định thì pháp luật lao động Việt Nam xây dựng quan hệ lao động như sau:

- Quan hệ lao động được xác lập qua đối thoại, thương lượng, thỏa thuận theo nguyên tắc tự nguyện, thiện chí, bình đẳng, hợp tác, tôn trọng quyền và lợi ích hợp pháp của nhau.

- Người sử dụng lao động, tổ chức đại diện người sử dụng lao động và người lao động, tổ chức đại diện người lao động xây dựng quan hệ lao động tiến bộ, hài hòa và ổn định với sự hỗ trợ của cơ quan nhà nước có thẩm quyền.

- Công đoàn tham gia cùng với cơ quan nhà nước có thẩm quyền hỗ trợ xây dựng quan hệ lao động tiến bộ, hài hòa và ổn định; giám sát việc thi hành quy định của pháp luật về lao động; bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của người lao động.

- Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam, Liên minh Hợp tác xã Việt Nam và các tổ chức đại diện của người sử dụng lao động khác được thành lập theo quy định của pháp luật có vai trò đại diện, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người sử dụng lao động, tham gia xây dựng quan hệ lao động tiến bộ, hài hòa và ổn định.