Bí quyết để người lao động nhận biết và phòng tránh tình trạng Jobfishing, xu hướng lừa đảo mới cho những ai đang tìm việc?
Jobfishing là gì?
Jobfishing có thể được định nghĩa là hành vi xuyên tạc cơ hội việc làm. Đây là một loại lừa đảo, trong đó cá nhân hoặc tổ chức tạo ra thông tin tuyển dụng giả hoặc phóng đại vị trí công việc thực tế, thường nhằm mục đích lấy thông tin cá nhân, tiền bạc, hoặc cả hai từ những người đang tìm kiếm công việc.
Hãy tưởng tượng bạn nhận được lời mời việc làm hấp dẫn với mức lương cao, giờ làm linh hoạt và nhiều phúc lợi. Từ đó bạn nộp đơn nhưng phát sinh việc phải trả tiền cho việc "đào tạo" hoặc "chứng chỉ," sau đó bạn nhận ra rằng công việc đó không tồn tại từ đầu thì đó chính là Jobfishing.
Về bản chất, Jobfishing là một hình thức lừa đảo tinh vi nhắm vào hy vọng và nguyện vọng của người tìm việc. Quá trình này thường bắt đầu bằng việc tạo ra một thông tin tuyển dụng giả, nhưng chính những chi tiết phức tạp và tác động tâm lý mới khiến nó thực sự hiệu quả.
Những kẻ lừa đảo nhận biết rõ những yếu tố thu hút ứng viên tiềm năng - mức lương cao, chức danh ấn tượng, và phúc lợi hấp dẫn. Bằng cách kết hợp những yếu tố này, họ tạo ra các công việc gần như không thể cưỡng lại.
Kẻ lừa đảo dễ dàng tạo ra hồ sơ công ty giả mạo, hoàn chỉnh với câu chuyện cơ bản, lời chứng thực đầy thuyết phục, và thậm chí cả những bức ảnh nhóm từ các trang web hình ảnh miễn phí trên mạng. Sau đó, những tài khoản này chia sẻ danh sách các công việc lừa đảo, tiếp cận một lượng lớn người tìm việc trong thời gian ngắn. Bản chất của mạng xã hội cho phép những kẻ lừa đảo này tương tác với các nạn nhân tiềm năng, trả lời các câu hỏi và củng cố thêm niềm tin của nạn nhân.
Khi có bất kỳ cá nhân nào thể hiện sự quan tâm, kẻ lừa đảo có thể yêu cầu thông tin cá nhân, phí đào tạo, phí đồng phục, phí đặt cọc, hoặc thậm chí thực hiện các cuộc phỏng vấn giả. Mục tiêu cuối cùng có thể khác nhau - từ đánh cắp danh tính đến tài chính của nạn nhân.
Người lao động thế nào để nhận biết và phòng tránh tình trạng Jobfishing, xu hướng lừa đảo mới cho những ai đang tìm việc? (Hình từ Internet)
Nhận biết Jobfishing như thế nào?
(1) Những Dấu Hiệu Cảnh Báo
Mặc dù Jobfishing thường được che đậy một cách khéo léo, nó thường biểu hiện một số mô hình hoặc sự mâu thuẫn nhất định có thể được coi là dấu hiệu cảnh báo. Dưới đây là một số dấu hiệu cần chú ý:
- Yêu cầu đóng tiền trước khi nhận việc: Nhà tuyển dụng đáng tin cậy sẽ không bao giờ yêu cầu bạn trả tiền trước khi nhận công việc. Nếu một thông báo tuyển dụng yêu cầu thanh toán cho việc đào tạo, đồng phục, hoặc thậm chí chỉ để nộp đơn, đó là dấu hiệu rõ ràng của Jobfishing.
- Quá mờ ám: Nếu công ty không cung cấp thông tin cơ bản như địa chỉ, thông tin liên hệ, hoặc từ chối tương tác trực tiếp, bạn nên cảnh giác.
- Mức lương cao cho công việc tối thiểu: Một lời đề nghị hứa hẹn mức lương hậu hĩnh cho công việc với yêu cầu tối thiểu là điều đáng ngờ.
- Địa chỉ email không rõ nguồn gốc: Các công ty chân thực thường sử dụng địa chỉ email với tên miền riêng. Hãy cẩn trọng nếu bạn đang trao đổi thư từ với ai đó qua dịch vụ email không rõ nguồn gốc.
- Quy trình tuyển dụng gấp rút: Những kẻ lừa đảo thường thúc ép ứng viên đưa ra quyết định nhanh chóng, bỏ qua các thủ tục tuyển dụng tiêu chuẩn.
(2) Mô Tả Công Việc Mơ Hồ
Dấu hiệu đặc trưng của Jobfishing là sự mơ hồ trong mô tả công việc. Những danh sách công việc này thường sử dụng các từ ngữ phổ biến và mô tả chung chung mà không cung cấp rõ ràng về vai trò, trách nhiệm, hoặc kỳ vọng cụ thể. Điều này giúp kẻ lừa đảo thu hút nhiều ứng viên hơn và không bị ràng buộc bởi các chi tiết có thể được kiểm tra thực tế.
Làm Sao Để Phát Hiện Jobfishing?
(1) Nghiên Cứu Kỹ Nhà Tuyển Dụng
Trước khi ứng tuyển vào một cơ hội việc làm hứa hẹn, bạn cần tiến hành kiểm tra lý lịch toàn diện của nhà tuyển dụng. Dưới đây là một số bước bạn nên xem xét:
- Xác minh trang web chính thức: Các công ty thường có trang web chính thức với tên miền trùng với tên công ty. Hãy kiểm tra kỹ lưỡng trang web về tính uy tín, độ sâu của nội dung và chi tiết liên hệ.
- Đánh giá và chứng thực trực tuyến: Các nền tảng việc làm như Glassdoor, Indeed hoặc thậm chí Google có thể cung cấp thông tin chuyên sâu về danh tiếng của công ty. Mặc dù một số đánh giá tiêu cực là không thể tránh khỏi, nhưng một loạt đánh giá xấu có thể là dấu hiệu cảnh báo.
- Liên hệ trực tiếp với công ty: Nếu vẫn còn nghi ngờ, việc liên hệ trực tiếp với công ty thông qua các kênh chính thức có thể giúp làm sáng tỏ mọi thứ. Bước này cũng có thể giúp xác minh xem liệu có ai đó lợi dụng uy tín của công ty hay không.
- Thăm hỏi nhân viên hiện tại hoặc cũ: LinkedIn có thể là một công cụ giá trị cho việc này. Việc trực tiếp tương tác với nhân viên có thể cung cấp những hiểu biết về hoạt động và văn hóa của công ty.
(2) Tin Tưởng Vào Bản Năng Của Bạn
Mặc dù nghiên cứu và thẩm định rất quan trọng, trực giác của bạn có thể giúp chống lại các hình thức Jobfishing. Nếu có điều gì đó về lời mời làm việc hoặc quy trình tuyển dụng khiến bạn cảm thấy "không ổn" hoặc quá vội vàng, điều quan trọng là tạm dừng và đánh giá lại mọi thứ. Các câu hỏi đáng suy ngẫm bao gồm:
- Phong cách giao tiếp như vậy có phù hợp với một tổ chức chuyên nghiệp không?
- Có sự mâu thuẫn trong thông tin được cung cấp?
- Nhà tuyển dụng có quá nhiệt tình hoặc tránh trách nhiệm khi được hỏi các câu hỏi xác thực không?
* Lưu ý: Những thông tin trên đây chỉ mang tính chất tham khảo.
Đoàn Thanh Hiền