05 xu hướng tính dục theo hướng dẫn của Bộ Y tế là gì? Trong việc làm có phân biệt giới tính có phải hành vi vi phạm pháp luật?

Nội dung chính

• 05 xu hướng tính dục theo hướng dẫn của Bộ Y tế là gì?
• Trong việc làm có phân biệt giới tính có phải hành vi vi phạm pháp luật?
• Công ty phân biệt giới tính tại nơi làm việc có bị xử phạt hay không?

05 xu hướng tính dục theo hướng dẫn của Bộ Y tế là gì?

Căn cứ theo tiểu mục 1 Mục Tư vấn bản dạng giới và xu hướng tính dục ban hành kèm theo Quyết định 3261/QĐ-BYT năm 2024 tài liệu chuyên môn “Hướng dẫn quốc gia về các dịch vụ chăm sóc sức khỏe sinh sản - nội dung Chăm sóc sức khỏe sinh sản vị thành niên và thanh niên” do Bộ trưởng Bộ Y tế ban hành, có nêu những kiến thức về giới tính và tính dục trong đó có giải thích về các dạng giới tính hiện nay như sau:

Xu hướng tính dục (sexual orientation): sự hấp dẫn tình dục và tình cảm bền vững với một giới tính cụ thể.

- Đồng tính (homosexual) là sự hấp dẫn tình dục và tình cảm với người cùng giới.

- Dị tính (heterosexual) là sự hấp dẫn tình dục và tình cảm với người khác giới.

- Song tính (bisexual) là sự hấp dẫn tình dục và cảm xúc với cả hai giới.

- Người chuyển giới (transgender) có bản dạng giới khác với giới sinh học của người đó.

- Vô tính (asexual) cũng được xem là một xu hướng tính dục, người vô tính có ít hoặc không có hấp dẫn tình dục với người khác.

Ngày nay, các quan điểm lý thuyết mới cho rằng xu hướng tính dục có thể linh hoạt; một số người trải qua những xu hướng tính dục khác nhau trong cuộc đời. Xu hướng tính dục đa chiều, nhiều khía cạnh (như tự nhận thức, hành vi tình dục, sự hấp dẫn tình dục, tưởng tượng tình dục, tình cảm và tình trạng quan hệ) vả khác nhau ở mỗi người.

05 xu hướng tính dục theo hướng dẫn của Bộ Y tế là gì? Tỷ số giới tính có ảnh hưởng đến cạnh tranh trong việc làm không? (Hình từ Internet)

Trong việc làm có phân biệt giới tính có phải hành vi vi phạm pháp luật?

Căn cứ khoản 8 Điều 3 Bộ luật Lao động 2019 quy định về phân biệt đối xử trong lao động như sau:

Giải thích từ ngữ

Trong Bộ luật này, các từ ngữ dưới đây được hiểu như sau:

...

8. Phân biệt đối xử trong lao động là hành vi phân biệt, loại trừ hoặc ưu tiên dựa trên chủng tộc, màu da, nguồn gốc quốc gia hoặc nguồn gốc xã hội, dân tộc, giới tính, độ tuổi, tình trạng thai sản, tình trạng hôn nhân, tôn giáo, tín ngưỡng, chính kiến, khuyết tật, trách nhiệm gia đình hoặc trên cơ sở tình trạng nhiễm HIV hoặc vì lý do thành lập, gia nhập và hoạt động công đoàn, tổ chức của người lao động tại doanh nghiệp có tác động làm ảnh hưởng đến bình đẳng về cơ hội việc làm hoặc nghề nghiệp.

Việc phân biệt, loại trừ hoặc ưu tiên xuất phát từ yêu cầu đặc thù của công việc và các hành vi duy trì, bảo vệ việc làm cho người lao động dễ bị tổn thương thì không bị xem là phân biệt đối xử.

Như vậy phân biệt giới tính trong tuyển dụng lao động cũng là một dạng hình thức của phân biệt đối xử trong lao động. Đây cũng là hành vi bị cấm trong quan hệ lao động được quy định cụ thể tại Điều 8 Bộ luật Lao động 2019 như sau:

Các hành vi bị nghiêm cấm trong lĩnh vực lao động

1. Phân biệt đối xử trong lao động.

2. Ngược đãi người lao động, cưỡng bức lao động.

3. Quấy rối tình dục tại nơi làm việc.

4. Lợi dụng danh nghĩa dạy nghề, tập nghề để trục lợi, bóc lột sức lao động hoặc lôi kéo, dụ dỗ, ép buộc người học nghề, người tập nghề vào hoạt động trái pháp luật.

5. Sử dụng lao động chưa qua đào tạo hoặc chưa có chứng chỉ kỹ năng nghề quốc gia đối với nghề, công việc phải sử dụng lao động đã được đào tạo hoặc phải có chứng chỉ kỹ năng nghề quốc gia.

6. Lôi kéo, dụ dỗ, hứa hẹn, quảng cáo gian dối hoặc thủ đoạn khác để lừa gạt người lao động hoặc để tuyển dụng người lao động với mục đích mua bán người, bóc lột, cưỡng bức lao động hoặc lợi dụng dịch vụ việc làm, hoạt động đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng để thực hiện hành vi trái pháp luật.

7. Sử dụng lao động chưa thành niên trái pháp luật.

Đồng thời, căn cứ theo Điều 16 Hiến pháp 2013 có quy định như sau:

1. Mọi người đều bình đẳng trước pháp luật.

2. Không ai bị phân biệt đối xử trong đời sống chính trị, dân sự, kinh tế, văn hóa, xã hội.

Căn cứ theo khoản 7 Điều 4 Bộ luật Lao động 2019 quy định về chính sách của Nhà nước về lao động như sau:

7. Bảo đảm bình đẳng giới; quy định chế độ lao động và chính sách xã hội nhằm bảo vệ lao động nữ, lao động là người khuyết tật, người lao động cao tuổi, lao động chưa thành niên.

Theo đó mọi công dân đều bình đẳng trước pháp luật và trong lao động cũng nhắc đến đảm bảo bình đẳng giới. Như vậy, có thể nói trong việc làm có hành vi phân biệt giới tính là trái quy định pháp luật.

Tuy nhiên, nếu việc phân biệt, loại trừ hoặc ưu tiên về giới tính xuất phát từ yêu cầu đặc thù của công việc và các hành vi duy trì, bảo vệ việc làm cho người lao động dễ bị tổn thương thì không bị xem là phân biệt đối xử, và không trái quy định pháp luật.

Công ty phân biệt giới tính tại nơi làm việc có bị xử phạt hay không?

Căn cứ theo điểm a khoản 2 Điều 8 Nghị định 12/2022/NĐ-CP về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực lao động, bảo hiểm xã hội, người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng, có quy định như sau:

Vi phạm về tuyển dụng, quản lý lao động

1. Phạt tiền từ 1.000.000 đồng đến 3.000.000 đồng đối với người sử dụng lao động khi có một trong các hành vi sau đây:

a) Không khai trình việc sử dụng lao động theo quy định;

b) Thu tiền của người lao động tham gia tuyển dụng lao động;

c) Không thể hiện, nhập đầy đủ thông tin về người lao động vào sổ quản lý lao động kể từ ngày người lao động bắt đầu làm việc;

d) Không xuất trình sổ quản lý lao động khi cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền yêu cầu.

2. Phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng đối với người sử dụng lao động có một trong các hành vi sau đây:

a) Phân biệt đối xử trong lao động trừ các hành vi phân biệt đối xử quy định tại điểm d khoản 1 Điều 13, khoản 2 Điều 23, khoản 1 Điều 36 và khoản 2 Điều 37 Nghị định này;

b) Sử dụng lao động chưa qua đào tạo hoặc chưa có chứng chỉ kỹ năng nghề quốc gia đối với nghề, công việc phải sử dụng lao động đã được đào tạo hoặc phải có chứng chỉ kỹ năng nghề quốc gia;

c) Không báo cáo tình hình thay đổi về lao động theo quy định;

d) Không lập sổ quản lý lao động hoặc lập sổ quản lý lao động không đúng thời hạn hoặc không đảm bảo các nội dung cơ bản theo quy định pháp luật.

3. Phạt tiền từ 50.000.000 đồng đến 75.000.000 đồng đối với một trong các hành vi: lôi kéo; dụ dỗ; hứa hẹn; quảng cáo gian dối hoặc thủ đoạn khác để lừa gạt người lao động hoặc để tuyển dụng người lao động với mục đích bóc lột, cưỡng bức lao động nhưng chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự.

4. Biện pháp khắc phục hậu quả

Buộc người sử dụng lao động trả lại cho người lao động khoản tiền đã thu đối với hành vi vi phạm quy định tại điểm b khoản 1 Điều này.

Lưu ý, theo quy định tại khoản 1 Điều 6 Nghị định 12/2022/NĐ-CP, mức phạt trên đây áp dụng đối với cá nhân vi phạm, trường hợp vi phạm là các tổ chức như là doanh nghiệp, công ty thì mức xử phạt sẽ gấp đôi.

Như vậy việc công ty có hành vi phân biệt đối xử vì giới tính của người lao động tại nơi làm việc (không thuộc trường hợp quy định tại điểm d khoản 1 Điều 13, khoản 2 Điều 23, khoản 1 Điều 36 và khoản 2 Điều 37 Nghị định 12/2022/NĐ-CP) thì các doanh nghiệp, công ty có thể bị phạt hành chính từ 10.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng.