Thủ tục đơn phương ly hôn khi chồng đang ở nước ngoài năm 2024?

Nội dung chính

• Tòa án nào có thẩm quyền giải quyết ly hôn khi chồng đang ở nước ngoài?
• Thủ tục đơn phương ly hôn khi chồng đang ở nước ngoài năm 2024?
• Ai có quyền yêu cầu giải quyết ly hôn?

Tòa án nào có thẩm quyền giải quyết ly hôn khi chồng đang ở nước ngoài?

Căn cứ khoản 2 Điều 123 Luật Hôn nhân và gia đình 2014 quy định thẩm quyền giải quyết các vụ việc hôn nhân và gia đình có yếu tố nước ngoài:

Điều 123. Thẩm quyền giải quyết các vụ việc hôn nhân và gia đình có yếu tố nước ngoài

...

2. Thẩm quyền giải quyết các vụ việc hôn nhân và gia đình có yếu tố nước ngoài tại Tòa án được thực hiện theo quy định của Bộ luật tố tụng dân sự.

...

Căn cứ khoản 3 Điều 35 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015 quy định thẩm quyền của Tòa án nhân dân cấp huyện:

Điều 35. Thẩm quyền của Tòa án nhân dân cấp huyện

...

3. Những tranh chấp, yêu cầu quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều này mà có đương sự hoặc tài sản ở nước ngoài hoặc cần phải ủy thác tư pháp cho cơ quan đại diện nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam ở nước ngoài, cho Tòa án, cơ quan có thẩm quyền của nước ngoài không thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án nhân dân cấp huyện, trừ trường hợp quy định tại khoản 4 Điều này.

...

Căn cứ Điều 37 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015 quy định thẩm quyền của Tòa án nhân dân cấp tỉnh:

Điều 37. Thẩm quyền của Tòa án nhân dân cấp tỉnh

1. Tòa án nhân dân cấp tỉnh có thẩm quyền giải quyết theo thủ tục sơ thẩm những vụ việc sau đây:

a) Tranh chấp về dân sự, hôn nhân và gia đình, kinh doanh, thương mại, lao động quy định tại các Điều 26, 28, 30 và 32 của Bộ luật này, trừ những tranh chấp thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án nhân dân cấp huyện quy định tại khoản 1 và khoản 4 Điều 35 của Bộ luật này;

b) Yêu cầu về dân sự, hôn nhân và gia đình, kinh doanh, thương mại, lao động quy định tại các Điều 27, 29, 31 và 33 của Bộ luật này, trừ những yêu cầu thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án nhân dân cấp huyện quy định tại khoản 2 và khoản 4 Điều 35 của Bộ luật này;

c) Tranh chấp, yêu cầu quy định tại khoản 3 Điều 35 của Bộ luật này.

...

Theo quy định trên, tòa án nhân dân cấp huyện không giải quyết những tranh chấp, yêu cầu mà có đương sự ở nước ngoài. Vì vậy, khi chồng đang ở nước ngoài thì việc giải quyết ly hôn thuộc thẩm quyền của Tòa án nhân dân cấp tỉnh.

Thủ tục đơn phương ly hôn khi chồng đang ở nước ngoài năm 2024? (Hình từ Intenret)

Thủ tục đơn phương ly hôn khi chồng đang ở nước ngoài năm 2024?

Căn cứ Điều 227 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015 quy định sự có mặt của đương sự, người đại diện, người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của đương sự:

Điều 227. Sự có mặt của đương sự, người đại diện, người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của đương sự

...

2. Tòa án triệu tập hợp lệ lần thứ hai, đương sự hoặc người đại diện của họ, người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của đương sự phải có mặt tại phiên tòa, trừ trường hợp họ có đơn đề nghị xét xử vắng mặt; nếu vắng mặt vì sự kiện bất khả kháng hoặc trở ngại khách quan thì Tòa án có thể hoãn phiên tòa, nếu không vì sự kiện bất khả kháng hoặc trở ngại khách quan thì xử lý như sau:

...

Căn cứ Công văn 253/TANDTC-PC năm 2018 về giải quyết vụ án ly hôn có bị đơn là người Việt Nam ở nước ngoài nhưng không rõ địa chỉ như sau:

...

Vụ án ly hôn có bị đơn là người Việt Nam ở nước ngoài là một trường hợp đặc thù; quyền ly hôn là một trong các quyền nhân thân trong hôn nhân và gia đình được pháp luật bảo vệ theo quy định tại Điều 39 Bộ luật Dân sự năm 2015, Điều 51 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014. Do vậy, trường hợp người Việt Nam ở trong nước xin ly hôn với người Việt Nam ở nước ngoài và chỉ cung cấp được địa chỉ nơi cư trú cuối cùng ở Việt Nam của bị đơn mà không cung cấp được địa chỉ của bị đơn ở nước ngoài, nếu thông qua thân nhân của bị đơn mà có căn cứ để xác định họ vẫn có liên hệ với thân nhân ở trong nước nhưng thân nhân của họ không cung cấp địa chỉ, tin tức của bị đơn cho Tòa án cũng như không thực hiện yêu cầu của Tòa án thông báo cho bị đơn biết để gửi lời khai về cho Tòa án thì coi đây là trường hợp bị đơn cố tình giấu địa chỉ, từ chối khai báo, từ chối cung cấp những tài liệu cần thiết. Nếu Tòa án đã yêu cầu đến lần thứ hai mà thân nhân của họ cũng không chịu cung cấp địa chỉ, tin tức của bị đơn cho Tòa án cũng như không chịu thực hiện yêu cầu của Tòa án thông báo cho bị đơn biết thì Tòa án đưa vụ án ra xét xử vắng mặt bị đơn theo thủ tục chung. Sau khi xét xử, Tòa án cần gửi ngay cho thân nhân của bị đơn bản sao bản án hoặc quyết định để những người này chuyển cho bị đơn, đồng thời tiến hành niêm yết công khai bản sao bản án, quyết định tại trụ sở Ủy ban nhân dân cấp xã nơi bị đơn cư trú cuối cùng và nơi thân nhân của bị đơn cư trú để đương sự có thể sử dụng quyền kháng cáo theo quy định của pháp luật tố tụng.

...

Theo hướng dẫn của Tòa án nhân dân tối cao thì thủ tục đơn phương ly hôn khi chồng ở nước ngoài được thực hiện như sau:

Trường hợp 1: Chồng đang ở nước ngoài không thể về vì sự kiện bất khả kháng hoặc trở ngại khách quan thì Tòa án có thể hoãn phiên tòa.

Nếu người chồng ở nước ngoài không có địa chỉ, không có tin tức gì về họ thì tòa quyết định tạm đình chỉ vụ việc. (Quy định tại Tiểu mục 2 Mục 2 Nghị quyết 01/2003/NQ-HĐTP)

Nếu không xác định địa chỉ của người chồng ở nước ngoài thì có thể yêu cầu tòa án đề nghị cơ quan có thẩm quyền xác định địa chỉ hoặc tìm kím người vắng mặt hoặc yêu cầu tòa án tuyên bố người chồng đã mất tích hoặc đã chết theo quy định của pháp luật (Quy định tại khoản 2 Điều 473 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015)

Sau khi có tuyên bố mất tích/đã chết, người vợ có yêu cầu ly hôn có thể đính kèm đơn tuyên bố mất tích hoặc đã chết vào hồ sơ ly hôn đơn phương và giải quyết ly hôn theo trường hợp mất tích/đã chết.

Trường hợp 2: Chồng đang ở nước ngoài cố tình không về Việt Nam để giải quyết ly hôn

Nếu người chồng không cung cấp thông tin địa chỉ hoặc thông qua người nhà mà có căn cứ để xác định họ vẫn có liên hệ với người nhà nhưng người nhà không cung cấp địa chỉ thông tin thì tòa án coi đây là trường hợp bị đơn cố tình giấu địa chỉ, từ chối khai báo, từ chối cung cấp những tài liệu cần thiết.

Khi đó, tòa án sẽ yêu cầu lần thứ hai mà người nhà không chịu cung cấp thông tin địa chỉ thì tòa án xét xử vụ án ly hôn vắng mặt của người chồng.

Sau khi xét xử thì tòa án gửi cho người nhà của người chồng bản sao bản án hoặc quyết định để những người này chuyển cho người chồng và niêm yết công khai bản sao bản án, quyết định tại các địa điểm sau để người chồng hoặc người nhà có thể kháng cáo.

- Trụ sở UBND cấp xã nơi người chồng cư trú cuối cùng;

- Trụ sở UBND cấp xã nơi người nhà của người chồng cư trú.

Ai có quyền yêu cầu giải quyết ly hôn?

Căn cứ Điều 51 Luật Hôn nhân và gia đình 2014 quy định quyền yêu cầu giải quyết ly hôn:

Điều 51. Quyền yêu cầu giải quyết ly hôn

1. Vợ, chồng hoặc cả hai người có quyền yêu cầu Tòa án giải quyết ly hôn.

2. Cha, mẹ, người thân thích khác có quyền yêu cầu Tòa án giải quyết ly hôn khi một bên vợ, chồng do bị bệnh tâm thần hoặc mắc bệnh khác mà không thể nhận thức, làm chủ được hành vi của mình, đồng thời là nạn nhân của bạo lực gia đình do chồng, vợ của họ gây ra làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến tính mạng, sức khỏe, tinh thần của họ.

3. Chồng không có quyền yêu cầu ly hôn trong trường hợp vợ đang có thai, sinh con hoặc đang nuôi con dưới 12 tháng tuổi.

Theo quy định trên, những người sau có thẩm quyền yêu cầu giải quyết ly hôn:

- Vợ/chồng hoặc cả hai người.

- Cha, mẹ, người thân thích khác khi vợ/chồng bị bệnh tâm thần hoặc thể nhận thức, làm chủ được hành vi của mình và là nạn nhân của bạo lực gia đình.

Trân trọng!